Woordenboek van Neologismen

Marc de Coster (1999)

Gepubliceerd op 14-06-2017

Jan Splinter: zo komt - door de winter

betekenis & definitie

Jan Splinter: zo komt - door de winter - de kleine man moet maar zien hoe hij zich erdoorheen slaat of hoe hij rondkomt met zijn geld. Jan Splinter symboliseert de man met het laagste inkomen, die bijstand geniet en dus tot de minima behoort. De uitdrukking is al erg oud, maar PvdA-fractieleider Marcel van Dam blies haar in december 1982 nieuw leven in. Hij gewaagde van Jan Splinter toen hij het minimabeleid van de regering-Lubbers bekritiseerde. De kleine man kreeg volgens het PvdA-kamerlid veel minder dan men hem wilde doen geloven. De laagste inkomensgroepen moesten - alweer volgens Van Dam - te veel inleveren in verhouding tot de hoogste. In 1983 dook de uitdrukking ook op in een strip van Jaap Vegter: ‘Als je voor een dubbeltje geboren bent, word je voor een kwartje verwend! En zo moet Jan Splinter door de winter.’

En Marcel van Dam heeft kortgeleden in Vrij Nederland nog duidelijk verklaard dat het nu maar eens uit moest zijn met dat gezeik van de laagstbetaalden. Nou, dat vind ik wel heel erg in tegenspraak met zijn ‘Hoe komt Jan Splinter door de winter’ verhaal dat hij tegen Lubbers afstak. Nieuwe Revu, 30-03-91

De crisis duurde lang. Soms zat ik drie maanden in de ww, dan werkte ik tachtig dagen en viel weer terug in de uitkering. Af en toe had ik een schnabbel. Zo komt Jan Splinter door de winter, zeiden wij al voor Marcel van Dam daarmee bekend werd. Elsevier, 26-06-98