Woordenboek van Neologismen

Marc de Coster (1999)

Gepubliceerd op 14-06-2017

Jan Joker: voor -

betekenis & definitie

Jan Joker: voor - - voor Piet Snot, voor spek en bonen; als een onnozele. Volgens de Van Dale (1992) is een Jan Joker een sukkel of slappeling.

En dan al die complimenten, het deed me zo goed, eindelijk kon ik het publiek laten zien dat ik niet voor Jan Joker naar Ajax ben gekomen, dat ik van waarde voor ze ben... Het Parool, 13-02-92

Dan vertrouwt hij daarop ook volledig en gaat blind naar de favoriete hoek waarin de speler zijn strafschop neemt, met het risico dat hij ‘voor Jan Joker ligt’. Esquire, mei/juni 1992

Jan Modaal, de verpersoonlijking van de hedendaagse doorsneewerknemer; een arbeider met een gemiddeld inkomen. Meer algemeen ook voor ‘gewoon iemand; doorsneeburger’. Deze informele uitdrukking is begin jaren tachtig opgekomen en wordt vooral gebruikt in politieke kringen, tijdens discussies over het ‘inkomensplaatje’. De uitdrukking Jan Modaal kan ook metonymisch gebruikt worden, met de betekenis ‘doorsnee inkomen’. Jan Modaals vrouwelijke tegenhanger heet Mien (Miep) Modaal.

Een modale werknemer is een gehuwde werknemer met twee kinderen die een gemiddeld inkomen verdient. Jan Modaal in de omgang. Mark Baeyens: Taal in stukjes, 1982

Ook de consument (bij ons Jan Modaal, in de Bondsrepubliek iets toepasselijker Otto Normalverbraucher genoemd) wilde nu zijn aandeel in de economische groei. Maarten van Rossem e.a.: Een tevreden natie. Nederland van 1945 tot nu, 1993

Dat overheid en politici behoefte hebben aan een reanimatie van God is dus heel begrijpelijk; een streng godsdienstig volk maakt voor hèn het leven een stuk eenvoudiger en goedkoper. Maar waarom zijn Jan en Miep Modaal weer op zoek naar God? HP/De Tijd, 31-03-96

In Europa bestond al een lange traditie van elegante en sportieve auto’s voordat Jan Modaal ooit aan zijn kever of eend toekwam, en hoort een auto iets van dat roemrijke verleden uit te stralen. HP/De Tijd, 23-03-97

De overheid zou daar meer begrip voor moeten opbrengen en politici zouden hun gecijfer achter de komma ten behoeve van de laagste inkomens ook eens moeten richten op Jan Modaal die niet aan alle kanten gesubsidieerd wordt en die geen vrijstelling krijgt van de steeds hogere gemeentelijke heffingen. Elsevier, 03-07-93