Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Zwijndrecht

betekenis & definitie

Dijkdorp, ontstaan aan de Oude Maas op de in 1331-'37 aangelegde dijk om de Zwijndrechtse Waard. Het dorp werd ook 't Feer genoemd vanwege de hier vanaf 1332 varende veerpont naar Dordrecht.

De ponthaven lag bij het Veerplein. Daar en langs de aansluitende Langestraat (Rotterdamseweg) ontstond een kleine dorpskern.

Langs de Oude Maas vestigde zich nijverheid; vanaf de 16de eeuw eerst zoutziederijen, later een chemische fabriek (1898), een zeepfabriek (1912) en een oliefabriek (1914).Ten zuiden van het dorp bouwde men in 1866-'72 een draaibrug ten behoeve van de spoorlijn Rotterdam-Dordrecht (verwoest 1944) en parallel daaraan een verkeersbrug (1937-'39). Tussen dorpskern en spoorlijn kwam bebouwing tot stand volgens een uitbreidingsplan uit 1928-'29 van architectenbureau Granpré Molière, Verhagen & Kok. Het in 1916 ten zuiden van de Maasbruggen op het terrein van het huis Meerdervoort gebouwde tuindorp werd in 1972 grotendeels gesloopt ten behoeve van de Drechttunnel. Een saneringsplan uit 1946 en dijkverzwaring leidden tot veel vernieuwingen. Daarna is Zwijndrecht aan west- en noordzijde sterk gegroeid en ontstond aan de zuidzijde een industrieterrein met havens. In de uitbreidingswijken zijn de kerken van de oude dorpen Heer Oudelands Ambacht en Groote Lindt opgenomen.