Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De (Herv.) Catharinakerk in Goedereede

betekenis & definitie

De (Herv.) Catharinakerk (Kerkpad 3), een aan de korte zijden vijfzijdig gesloten zaalkerk met noordkapel, heeft een forse vrijstaande toren.

In 1453 werd begonnen met een eenbeukige kerk, die in 1479 een noordbeuk kreeg met aan het einde een noordkapel. Deze kapel (ook ‘'d Ouwe School’ genoemd) bleef behouden toen de kerk in 1706 vanwege achterstallig onderhoud grotendeels werd gesloopt. De restanten van het verlaagde gotische koor gebruikte men in 1708 voor de bouw van een zaalkerk met gepleisterde vensternissen. De consistorie werd in 1937 toegevoegd. De in 1982-'83 gerestaureerde kerk bevat enkele vroeg-17de-eeuwse grafzerken en een preekstoel in Lodewijk XVI-vormen (1796).

De forse toren van drie geledingen met haakse steunberen en veel onderdelen in Lede- en Gobertangesteen verrees vanaf 1467 en bleef na 1512 onvoltooid. Zware bogen in het gewelf van de bovenste geleding wijzen op een beoogde achtkantige bovenbouw. In de toren hangen behalve een beiaard (1978) nog een door George Waghevens gegoten klok (1519) en een klok van Cornelis Ouderogge (1647). Het bouwwerk kreeg de functie van vuurtoren toen men in 1552 de voorlopige torenbeëindiging sloopte om een open vuur te kunnen branden. In 1834 werd het open vuur vervangen door een stilstaand licht. Het in 1908 geplaatste elektrische draailicht werd in 1912 buiten gebruik gesteld. De bij herstel in 1894-'95 grotendeels gesloopte steunberen aan de westzijde zijn weer aangebracht bij de torenrestauratie van 1972-'78.