Monumenten in Nederland: Overijssel

R. Stenvert, C. Kolman en Ben Olde Meierink (1998)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Winkels in Zwolle

betekenis & definitie

Winkels. De belangrijkste winkelstraten van de stad zijn de Diezerstraat, de Sassenstraat en de Luttekestraat en verder de Melkmarkt.

De binnenstad is rijk aan interessante winkelpuien. De hoge, laat-18de-eeuwse lijstgevel van de drogisterij Diezerstraat 14 heeft nog de originele onderpui een unicum in deze winkelstraat.

De ingang is voorzien van een snijraam met gaper en een voorstelling van goederen met de tekst ‘specerijen en verfwaren’. Het woon- en winkelpand Sassenstraat 21 kreeg zijn huidige uiterlijk met rijke eclectische vormen omstreeks 1880, wellicht naar ontwerp van S.J.H.

Trooster, en is in 1985 gerestaureerd. De houten winkelpui heeft een frontonbekroning boven een korfboog op zuiltjes.

Het fraaie winkelinterieur bezit het oorspronkelijke stucwerk en betimmeringen met rijke ornamenten. In de 17de eeuw werd het pand bewoond door de schildersfamilie Terborch.Rijk geornamenteerde neorenaissancewinkelpuien uit circa 1885 zijn te vinden bij Diezerstraat 40 en 58. Uit dezelfde tijd stammen de neorenaissancepuien van Melkmarkt 18, 24 en 35, maar deze zijn enigszins verminkt. In strakkere neorenaissance-vormen zijn verder onder meer uitgevoerd de hardstenen winkelpuien van Bloemendalstraat 2-2B en Kamperstraat 35-35a, beide uit circa 1900.

Het woon- en winkelpand Luttekestraat 16 dateert uit 1903 en is voorzien van een rijk gedetailleerde neorenaissance-gevel met jugendstil-elementen. Bij de gevel en winkelpui van Kamperstraat 31 uit 1904, een ontwerp van M. Meijerink zijn uitbundige neorenaissance-vormen toegepast. De invloed van de jugendstil komt hier tot uitdrukking in het gebruik van verblendsteen in verschillende kleuren. De voorm. apotheek Meulenhoff (Diezerstraat 93) heeft een lijstgevel uit 1862 en een opvallende jugendstil-winkelpui uit 1904, naar ontwerp van J.H. de Herder en J.J. Hellendoorn.

De pui is uitgevoerd in hardsteen, helder paars geglazuurde baksteen en gelakt hout. De hardstenen delen zijn versierd met zweepslagornamenten en reliëfs, zoals in het midden een voorstelling van Asklepios. De puibalk draagt de tekst ‘1816 Drogerijen Chemicaliën 1904’. Het woon- en winkelpand De Mercuur (Luttekestraat 11) is in 1882-'83 naar ontwerp van W. Klinkert gebouwd; de winkelpui in jugendstil-vormen dateert uit 1909. Sassenstraat 16 kreeg in 1910 een hardstenen jugendstilpui naar plannen van G.G.

Post voor Boek-, Muziek- en Kunsthandel J. Tamse. De teakhouten etalageramen hebben bovenlichten met glas-in-lood. Andere vroeg-20ste-eeuwse winkelpuien in jugendstil-vormen zijn onder meer te vinden bij Melkmarkt 16, Diezerstraat 10, Rode Haanstraat 7 en Assendorperstraat 56.

De voorm. werkplaats en winkel van meubelfirma F.J. Schoenmaker, Oude Vismarkt 9 verrees in 1907 naar ontwerp van M. Meijerink. Opvallende elementen zijn de halfronde bovenetalages, de gepleisterde nissenreeksen en de geveltop in pseudo-vakwerk. De voorm. banketbakkerij Assendorperstraat 48-48b werd in 1926-'27 gebouwd voor Th.G. en J.D. Foster naar ontwerp van G.Th.

Ruberg, in expressionistische trant. De betegelde pui draagt de tekst ‘Biscuits-Banket-Bonbons’. Het winkelinterieur is nog aanwezig. Een goed voorbeeld van de baksteenarchitectuur uit het interbellum is de gevel van Suisse (Luttekestraat 17), gebouwd omstreeks 1930. De gevel heeft vlaggenmasthouders met siersmeedwerk en een pui met glas-in-lood bovenlichten.