Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Kerkbuurt in Marken

betekenis & definitie

is een van de oudste terpen en heeft een dichte bebouwing. Een 17de-eeuws houtskelet en kapconstructie bezit Kerkbuurt 9 (1602).

De topgevel dateert uit het begin van de 20ste eeuw. In het interieur zijn veel 18de-eeuwse elementen behouden, waaronder bedsteden en een schouw met aan weerszijden kasten.Kerkbuurt 158 heeft een vroeg-17de-eeuws houtskelet met geprofileerde sleutelstukken. Bij het laat-18de-eeuwse huis Kerkbuurt 165 is het houtskelet ouder dan de stenen plint waarop het pand is opgebouwd. Een dergelijke stenen onderbouw komt vaak voor bij paalwoningen waarvan de onderbouw met baksteen is dichtgemaakt, zoals bij Kerkbuurt 5 en 6 (beide eerste helft 19de eeuw) en Kerkbuurt 171-173 (circa 1865). Het op palen geplaatste woningblokje Kerkbuurt 168-170 (circa 1865) heeft men rond 1900 wegens wateroverlast opgevijzeld. Een mooi blokje geschakelde dwarse huizen vormt Kerkbuurt 1-4. Het in oorsprong 16de-eeuwse en in de 18de eeuw verbouwde diepe huis Kerkbuurt 28 (gerestaureerd 1968) heeft rechts een lagere uitbouw.

In de voorm. rookhuisjes Kerkbuurt 44-47 is het Marker Museum gevestigd. De houten notabelenwoning Kerkbuurt 94-95 (circa 1840) is een dwars huis op hoge bakstenen plint. Bij de afgeschuinde hoek rust het dak op gesneden schoren. Achter de dijk bij de haven bevinden zich de Buurten I-IV in Marken , die in aanleg wat ruimer zijn opgezet dan de Kerkbuurt. Hier staan soms ook iets grotere panden met meerdere woningen onder één dak. Diverse huizen dateren nog uit de 18de eeuw, de op palen gebouwde huizen zijn vooral uit de tweede helft van de 19de eeuw.Voorbeelden hiervan zijn Buurt I 2-4 en in Buurt II de nrs. 1, 23, 24, 26, 27 en 27A. De paalwoningen Buurt III 1 en 7 hebben rond 1930 een gemetselde onderbouw gekregen.

En ook de woningblokken Buurt IV 1-18, bestaande uit op palen gebouwde woningen met houtskeletten, hebben inmiddels een hoge bakstenen onderbouw. Soms kreeg een pand een bakstenen pui of gevel, zoals Buurt I 11 en Buurt II 2.