Woonhuizen. In de oude dorpskern van Etten staan de oudste huizen langs de met linden beplante Markt en in Leur langs de Lange Brugstraat.
Jan Dirven, notaris en secretaris van Etten, liet kort na 1628 het huis Markt 7 bouwen. In de 18de eeuw verbouwde men het pand tot herberg ‘De Zwaan’. Het gebouw bestaat uit twee loodrecht op elkaar staande vleugels in gele baksteen, beide gedekt door zadeldaken tussen trapgevels. De vensters hebben uitgekraagde korfbogen en boogtrommels met metselmozaïeken. De pui werd in 1957 gerestaureerd. Markt 54 is een 17de-eeuws tweebeukig diep huis met tweelingtrapgevel.
Een van de twee gevels heeft nog een toppilaster met gebeeldhouwd kraagsteentje. Het St. -Paulushofje (Markt 43-53) bestaat uit drie vleugels van dertien lage en smalle huisjes en een muur met toegangspoort om een rechthoekige binnenplaats. Het hofje werd in 1681 voor de huisvesting van oude vrouwen gesticht door Justus de Nobelaer, die daarmee de laatste wil uitvoerde van zijn in 1647 overleden echtgenote Beatrix van Heussen.
Boven de poort prijken de stichtingssteen en het wapen van de familie De Nobelaer; tot 1935 zaten ze er aan weerszijden daarvan ingemetseld. Op de binnenplaats staat een hardstenen pomp, bestaande uit een zandstenen pijler met corinthisch kapiteel op een hardstenen voetstuk. Het hofje is gerestaureerd in 1942 en 1962-'63.
Huis de Linden of ‘De Winthont’ (Markt 9) dateert vermoedelijk uit het eerste kwart van de 18de eeuw. Het is een tweebeukig dwars huis met zadeldaken tussen tuitgevels. De bepleistering van de voorgevel, de kopjes in de strekken boven de vensters, en de ingangspartij zijn omstreeks 1830 aangebracht. Het uit 1751 daterende, tweebeukige dwarse huis Markt 41 heeft een sierlijke Lodewijk XVI-deur met hardstenen omlijsting in dezelfde stijl. Markt 56 is een 18de-eeuws, eenlaags dwars huis onder een hoog zadeldak. Het fraaie tweelaags herenhuis Markt 17 dateert van omstreeks 1800.
De voorgevel werd omstreeks 1860 gemoderniseerd met vensters voorzien van afgeronde bovenhoeken. Korte Brugstraat 70 is een omstreeks 1800 gebouwd herenhuis met gebosseerde en gepleisterde lijstgevel en een schilddak.
Vermoedelijk uit de eerste helft van de 19de eeuw dateert het brede, in gele baksteen uitgevoerde pand Markt 120. Aan de achterzijde bevindt zich een opkamer boven een kelder. Het Neerlandsch Koffyhuis (Markt 23) is een vermoedelijk 19de-eeuws breed herenhuis met zadeldak tussen tuitgevels. Markt 35 is een dwars geplaatst herenhuis met schilddak en een gepleisterde voorgevel uit het derde kwart van de 19de eeuw. Markt 107 is een 19de-eeuws dwars huis met zadeldak tussen tuitgevels.
