Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Oisterwijk

betekenis & definitie

Voormalige hoofdplaats van het gelijknamige kwartier van de Meierij van 's-Hertogenbosch. De nederzetting ontstond op een langgerekte zandrug en bezat al in 1230 stadsrechten.

Oisterwijk kwam vanaf de 14de eeuw tot grote bloei, mede door de ligging aan de kruising van enkele belangrijke handelswegen (Antwerpen-Den Bosch en Maastricht-Holland). Deze voorspoed duurde tot de Tachtigjarige oorlog. Belangrijke takken van nijverheid waren wolweverij, bierbrouwerij en later leerlooierij en schoenmakerij. De bebouwing concentreerde zich vanouds langs de hoofdas, gevormd door De Lind, Dorpsstraat en Kerkstraat. De handelsactiviteiten vonden vooral plaats op en rondom De Lind, dat uitgroeide tot een langgerekt plein met in het midden de Mariakapel. Die kapel verving men in 1899 door een raadhuis.

De spoorlijn Tilburg-Boxtel werd in 1863 evenwijdig aan de hoofdas aangelegd en bracht daarom nauwelijks verandering in de langgerekte stadsstructuur. Tussen station en Dorpsstraat kwam de Stationsstraat tot stand. Grote uitbreidingen, vooral naar het zuiden, vonden pas plaats na de Tweede Wereldoorlog.