Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het stationscomplex in Roosendaal

betekenis & definitie

Het stationscomplex (Stationsplein 1) van Roosendaal werd in 1904-'07 gebouwd, grotendeels naar ontwerp van G.W. van Heukelom, ter vervanging van een uit 1853 daterend station aan de Vughtstraat. Als een van de belangrijkste grensstations van Nederland heeft het de nodige voorzieningen voor personen- en goederenvervoer.

Voor het uit 1907 daterende stationsgebouw maakte G.W. van Heukelom de plattegronden en rijksbouwmeester D.E.C. Knuttel de gevelontwerpen. De voorgevel heeft grote vensterpartijen; tussen de beneden- en bovenvensters zijn kleurige landenwapens en een wereldbol aangebracht. Het ingangsgedeelte, dat dergelijke versieringen ook had, werd in de Tweede Wereldoorlog verwoest en in 1949 vervangen door nieuwbouw naar ontwerp van S. van Ravesteyn. Van zijn hand is ook de in 1948-'49 tot stand gekomen noordoostelijke pleinwand van het Stationsplein, bestaande uit een hoge bakstenen muur, onderbroken door een poort naar het Van Gend & Loosterrein en een fietsenstalling, en eindigend bij een forse toren.

Eveneens uit 1907 en naar ontwerp van G.W. van Heukelom zijn de zeer lange perronoverkappingen met ijzeren vakwerkspanten. Op het middenperron bevinden zich een hoog perronwachtershuis annex rangeerderskantoortje uit 1907 en wachtkamers uit 1949, naar ontwerp van S. van Ravesteyn. Verder maakte Van Heukelom de plannen voor het vrijstaande seinhuis aan het einde van het middenperron, de ernaast gelegen seinbrug met handbediende armseinen, de locomotievenloods en de werkplaats op het rangeerterrein. De grote locomotievenloods, onderdeel van het tractiedepot van de Staatsspoorwegen, werd gebouwd voor 18 locomotieven. De overspanning van 35 meter bij een hoogte van 16 meter is uitgevoerd met behulp van vakkniespanten, gekoppeld door gordingen, waarop een getrapt dak met staande raamstroken rust.