Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Buitenplaatsen in Breda

betekenis & definitie

Buitenplaatsen. Vanaf de 18de eeuw ontstonden rond Breda, vooral langs de uitvalswegen naar Princenhage en Ginneken, kleine buitenplaatsen van vermogende burgers en hoge militairen.

Door de stadsuitbreidingen van Breda liggen veel van deze buitenplaatsen en villa's nu binnen de bebouwde kom. Een klein aantal bevindt zich nog steeds net buiten de stad.Het eenvoudige landhuis Vrederust (Overakkerstraat 18) kwam tussen 1778 en 1792 tot stand door verbouwingen van een 17de-eeuwse boerderij. De voorgevel bezat oorspronkelijk een fronton. In 1959-'60 is het pand hersteld en inwendig gewijzigd. Het landhuis Zoudtland (Zoudtlandseweg 1) ontstond toen generaal Frederik Gerard Zorreth omstreeks 1785 een bestaande herenkamer aan een boerderij verving door het huidige gepleisterde blokvormige gebouw van twee bouwlagen onder een schilddak. Aan de rechterzijde ligt nog het boerderijgedeelte met houten wanden en een rieten wolfsdak. De buitenplaats Weilust (Weilustlaan 21) werd aangelegd voor de Bredase brouwer J.J.

Havermans van ‘De drie hoefijzers’. Het landhuis met verdieping en schilddak dateert uit 1787. In het interieur bevindt zich een beschilderd behangsel. Op het omgrachte terrein met zware beplanting staat verder nog een 18de-eeuwse boerderij. In 1969-'71 is het landhuis gerestaureerd. Het classicistische landhuis De Burgst (Burgstse Dreef 1) werd in 1790 gebouwd.

Het bestaat uit een rechthoekig middendeel met een portiek voorzien van ionische zuilen, geflankeerd door naar voren springende zijvleugels, elk door een muur verbonden met een laag bijgebouw. Aan het eind van de zichtlaan midden voor het huis staat een beeld van Diana. Het landhuis Valkrust (Ulvenhoutselaan 2-4), met een geblokt gepleisterde voorgevel en fronton boven de middentravee, dateert uit het vierde kwart van de 18de eeuw.

Lindenborg (Sprundelsebaan 47-49) is een wit gepleisterd, empire-landhuis uit 1858. Het aangebouwde koetshuis heeft ingezwenkte topgevels. Wolfslaar (Wolfslaardreef 100-102) is een monumentaal, gepleisterd, blokvormig landhuis van twee bouwlagen boven een souterrain. Het is in 1862 gebouwd in eclectische stijl in natuursteen en pleisterwerk. De representatieve ruimten zijn rijk gedecoreerd in neorococo-stijl. Bij het huis ligt een blokvormig koetshuis in dezelfde stijl en daterend uit de bouwtijd.

Het landschapspark werd in zijn huidige vorm waarschijnlijk omstreeks 1880 door L. Rosseels aangelegd. Ulvenhoutselaan 12 is een wit gepleisterd landhuis uit omstreeks 1875 met een brede, naar het bordes leidende trap en een door ionische zuilen gedragen balkon. Landhuis De Blauwe Kamer (Gelderseweg 65), uit 1921, is ontworpen door J. van Nieukerken in de trant van de Engelse landhuisstijl.