Gepubliceerd op 02-01-2020

Wachthuizen in Maastricht

betekenis & definitie

Wachthuizen. De vestingstad Maastricht had een groot aantal wachthuizen.

De garnizoenscommandant hield bureau aan het Vrijthof in de Hoofdwacht (Vrijthof 25), waar ook de krijgsraadkamer was gevestigd. Dit L-vormige gebouw werd in 1736 gebouwd ter vervanging van een voorganger uit 1642 en in 1773 herbouwd toen de gescheurde gevels uit 1736 moesten worden vernieuwd.

De in 1959-'69 en in 2000 gerestaureerde Hoofdwacht heeft classicistische hardstenen gevels en een ingebouwde gaanderij met segmentbogen. De voorm.

Dragonderwacht (St.-Servaasklooster 41) werd rond 1770 gebouwd ter bewaking van het toenmalige, tegenoverliggende Militair Gouvernement (gesloopt 1932). Dit pand met hardstenen gevels in Lodewijk XVI-stijl bezit een middenpartij met brede pilasters voorzien van wapentrofeeën en een driehoekig fronton met stadswapenschild.

In de zijpartijen met gebogen fronton hielden dragonders te paard de wacht. De open galerijen zijn later met deuren en vensters dichtgezet.

Bij de O.L.-Vrouwepoort werd in 1786 het wachthuis Graanmarkt 4 gebouwd naar plannen van Mathias Soiron. Het pand had aan de Stokstraatzijde een hardstenen gevel in Lodewijk XVI-stijl.

Begin 19de eeuw werd het aan de zuidzijde ingekort. De nieuwe zijgevel kreeg een natuursteenbekleding, waarbij materiaal van de afgebroken raamtraveën werd hergebruikt, en een kopie van het risaliet met fronton van de voorgevel, waardoor een hoekportiek ontstond.

Eenvoudiger is het bakstenen wachthuis Tongersestraat 92, gebouwd in het derde kwart van de 18de eeuw bij de Tongersepoort met aan de straat een als luifel ver overstekend zadeldak.Eenvoudig was ook het wachthuis St.-Pieterstraat 35-37 bij de Pieterspoort. Het werd rond 1900 als woonhuis verbouwd en verhoogd in een vormgeving met jugendstil- en chaletstijl-elementen. De oude onderbouw kreeg een blokbepleistering.