Wierdedorp met langgerekte structuur, ontstaan in de middeleeuwen. Door het afsnijden van de zeer bochtige Oude Diepte, een deel van het Reitdiep, kwam het dorp in 1629 direct aan de rivier te liggen en kreeg het een belangrijke rol in de scheepvaart van Groningen naar de Lauwerszee.
De dorpsbebouwing verplaatste zich in de 18de en 19de eeuw steeds meer naar het oosten, richting rivier. De betekenis van Garnwerd nam sterk af nadat Groningen in 1876 via het Eemskanaal een betere verbinding met zee had gekregen.
De wierde is aan de noordkant sterk afgegraven. Garnwerd is een beschermd dorpsgezicht.
