Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Verdedigingswerken in Elburg

betekenis & definitie

Van de middeleeuwse ommuring, die in de jaren na 1392 tot stand kwam, resteren aan de noord-, zuid- en westzijde nog aanzienlijke delen. Halfronde muurtorens met open keel zijn onder meer te zien bij de Noorder-, Wester- en Oosterwalstraat.

Aan de Oosterwalstraat zijn later muurhuizen gebouwd.Uit de eerste helft van de 15de eeuw dateert de Vischpoort (Vischpoortstraat 33) , oorspronkelijk gebouwd als muurtoren en in 1592 voorzien van een getoogde doorgang. Het vierkante bouwwerk heeft ronde arkeltorentjes en een achtkantige ingesnoerde spits. Aan de zeezijde van de spits is een voorziening ten behoeve van een kustlicht aangebracht. Van de voorm. Mheenpoort resteren alleen nog twee 18de-eeuwse zandstenen leeuwen. De aarden wal en de buitengracht van de vroeg-16de-eeuwse versterkingen van Elburg bleven behouden.

Voor de Vischpoort en de voorm. Mheenpoort bevinden zich kazematten uit circa 1540. Deze gemetselde rondelen met gewelfde kanonkelders zijn tussen 1921 en 1938 gerestaureerd. De vier in 1580-'92 naar plannen van Adriaan Anthonisz. aangelegde aarden hoekbastions vervingen deels oudere rondelen. Deze bastions zijn alleen in contour bewaard gebleven in het plantsoen dat ter plaatse is aangelegd in het tweede kwart van de 19de eeuw naar plannen van H.J. van Lunteren.