Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Verdedigingswerken in Culemborg

betekenis & definitie

Na het verkrijgen van stadsrechten in 1318 kreeg Culemborg een stadsmuur en omgrachting. De muur is rond 1430 verhoogd en aan de binnenzijde verzwaard met een weergang op spaarbogen.

Restanten zijn behouden gebleven in enkele achtergevels van panden aan de noordzijde van de Binnenmolenstraat.Grotere restanten zijn te vinden achter de panden Ridderstraat 192-198 en vanaf de Goilberdingerstraat in zuidelijke richting achter de Herenstraat tot aan 't Hof, waar zich ook de restanten van de Schutters- en de Begijnentoren bevinden. Het best bewaard is de Lanxmeer- of Binnenpoort (Binnenpoort 1) , waarvan de onderbouw uit de 14de eeuw dateert en de bovenbouw uit 1557. De poort heeft een doorgang met koepelgewelf, een balustrade en een tentdak met opengewerkte lantaarn en uivormige bekroning. In de lantaarn hangt een door Willem van Wou gegoten klok (1509). De poort is in 1940-'43 gerestaureerd onder leiding van B. van Bilderbeek. Restanten van de middeleeuwse voorpoort en een poort uit 1617, naar ontwerp van J. Canneman, zijn te zien bij het pand Binnenpoort 6.