Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Scholen in Nijmegen

betekenis & definitie

In opdracht van de paters jezuïeten kwam in 1898-1900 het voorm. Canisiuscollege (Berg en Dalseweg 81) tot stand.

Dit gymnasium en internaat is door N. Molenaar in samenwerking met jezuïet Jos Dijkmans S.J. ontworpen in neogotische stijl met neorenaissance-details en opgetrokken in helder rode baksteen.Het zeer grote, drielaags gebouw met midden- en zijrisalieten, voorzien van hoge schilddaken met nokversiering, vertoont gelijkenis met het Rijksmuseum en het Centraal Station te Amsterdam. Het rechter zijrisaliet is versierd met vier door E. Everaerts vervaardigde beelden van jezuïeten-heiligen (1925). Aan de linkerzijde staat het in 1930-'31 in aangepaste stijl aangebouwde externengebouw naar ontwerp van Ch. Estourgie. De oorspronkelijke haakse achtervleugels, die twee binnenplaatsen omsloten, zijn in 1986-'87 afgebroken, evenals een aangebouwde kapel uit 1937.

Van het rijk uitgevoerde interieur van het hoofdgebouw zijn met name de hoge hal met lichtkap en galerijen, de grote bibliotheek, de aula en de congregatiekapel met neogotische inrichting van belang. Het gebouw huisvest nu het Regionaal Opleidingen Centrum Nijmegen en omgeving; sector educatie. De Openbare School nr. 2 voor U.L.O. (Prins Hendrikstraat 7) is in 1905-'06 naar ontwerp van J.J. Weve gebouwd in rationalistische vormen. Aan de zijde van de Bijleveldsingel bevindt zich een tegeltableau met het bouwjaar en florale jugendstil-motieven. Momenteel is het de St.-Jorisschool voor voortgezet speciaal onderwijs. Uit 1920 dateert de voorm. kleuterschool Groenestraat 210, bestaande uit twee haakse eenlaagsvleugels met ronde onderwijzerskamers op de uiteinden en een centrale hartvormige hal.

J. Vingerhoets en C.N. Hoogterp maakten het ontwerp in expressionistische vormen. Het gebouw kwam tot stand door een schenking van jhr. Rutgers van Rozenburg naar aanleiding van het feit dat zijn vrouw het leven schonk aan een tweeling. De school is in 1960 verbouwd.

Het voorm. klooster annex gymnasium Mater Dei (Berg en Dalseweg 207-209) werd in 1930 gebouwd naar ontwerp van J. en F. Franssen in zakelijk-expressionistische vormen voor de zusters Ursulinen. In 1967 is een vleugel toegevoegd. Vanaf 1934 was de school een lyceum door toevoeging van een H.B.S.(A) en in 1981 kwam een fusie met het Canisiuscollege tot stand. De zusters verhuisden in 1985 naar elders; het vroegere kloostergedeelte dient nu als studentenhuisvesting. De in 1923 gestichte Katholieke Universiteit werd aanvankelijk in bestaande panden gehuisvest.

In 1930-'31 kwam een nieuwe aula (Wilhelminasingel 13) tot stand naar een ontwerp van M.H.W.J. van Ooijen in expressionistische vormen. Het gebouw diende als zodanig tot het eind van de jaren tachtig en huisvest nu het Karel de Grote College. Na de oorlog werd op het landgoed Heyendaal een nieuw universiteitscomplex gebouwd.