Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Mariënwaard in Beesd

betekenis & definitie

Dit dorp ten oosten van Beesd is ontstaan op een stroomrug rond de in 1129 gestichte premonstratenzerabdij Mariënweerd, die in 1573 werd verlaten. De vervallen abdij en omgeving werden in 1709 tot Hoge Heerlijkheid verheven en in 1734 gekocht door Otto graaf van Bylandt, die er een eerste landhuis liet bouwen.

Ter vervanging daarvan is rond 1790 in Lodewijk XVI-vormen het huidige landhuis Mariënwaard (Het Klooster 8) tot stand gekomen. De kelders van het huis zijn restanten van één van de abdijgebouwen. De ingangspartij aan de achterzijde dateert uit de 19de eeuw. Tot het landgoed behoort het blok dienstwoningen Het Klooster 4-9 (jaartalankers ‘1737’) en verder enkele boerderijen. Hallenhuisboerderijen met dwars voorhuis zijn: ‘De Lage Sluis’ (Notendijk 1; mogelijk 18de eeuw), ‘De Glansheuvel’ (Prinkelsteeg 17; circa 1775), met voorhuis uit 1917 en een vloedschuur, ‘De Lingehof’ (Biersteeg 7; eind 18de eeuw), met vroeg-19de-eeuwse vloedschuur en een gepotdekselde schuur, ‘Hooge Spyk’ (Notendreef 13; circa 1800) en ‘De Mouwe’ (Notendijk 2; circa 1850), met vloedschuur en twee vijfroedige hooibergen. De boerderij ‘De Hooghe Sluis’ (Appeldijk 19) is een laat-18de-eeuwse krukhuisboerderij waartegen een woonhuis is gebouwd. Op het erf staan een schuur en een zesroedige schuurberg.