Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Kasteel Wijchen in Wijchen

betekenis & definitie

Kasteel Wijchen (Kasteellaan 9) is een omgracht gebouw met vier vleugels rond een kleine binnenplaats; de ondiepe vleugel aan de oostzijde bevat de via een ophaalbrug bereikbare toegangspoort.

Aan de binnenplaats staat een hoge traptoren met als bekroning een gedeeltelijk opengewerkte, peervormige helm. De buitenhoeken van het kasteel hebben arkeltorentjes. Het huidige complex in maniëristische stijl ontstond vanaf de tweede helft van de 16de eeuw in fases op de restanten van de oorspronkelijke, 14de-eeuwse burcht. Het kreeg zijn definitieve vorm in 1609-'29 in opdracht van Emilia van Nassau en Emanuel van Portugal. Opmerkelijk zijn de muurankers in de vorm van een dubbele E en verder onder de dakrand van de poortvleugel de geschilderde zinnebeeldige voorstellingen in ronde of ruitvormige nisjes met daaronder verklarende spreuken. Bij een brand in 1906 bleven alleen de muren behouden.

Het kasteel is onder leiding van F.A. Ludewig in de 17de-eeuwse vorm gerestaureerd. Sinds 1933 dient het als raadhuis van de gemeente Wijchen.

Op de voorburcht staat een van oorsprong 17de-eeuws bouwhuis met koetshuis (Kasteellaan 11-15), dat zijn traditionalistische vormgeving kreeg bij een restauratie in 1939 naar plannen van A. Kraaijenhagen. Het kasteelterrein wordt net als het kasteel zelf door een gracht omgeven.