Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Oosterbeek

betekenis & definitie

De Herv. kerk in Oosterbeek (Benedendorpsweg 134) is een eenbeukige kerk met smaller, rond gesloten koor en een toren van drie geledingen met tentdak. In de tweede helft van de 10de eeuw verrees het tufstenen schip met kleine rondboogvensters.

Het karolingische koor met drie apsiden werd eind 12de eeuw vervangen door een romaans koor.Toen kwam ook aan de noordzijde van het schip een romaans portaal tot stand met archivolten op imposten en een timpaan boven de deur. Vermoedelijk zijn in dezelfde tijd de zijkapellen, waarvan nog resten zichtbaar zijn, afgebroken. De met tufsteen beklede toren verrees rond 1350 in strakke gotische vormen. Het romaanse koor maakte in de 15de eeuw plaats voor een gotisch koor. Bij een ingrijpende verbouwing in 1856 kreeg de kerk dwarsbeuken. De ernstige oorlogsschade in 1944 bracht de romaanse oorsprong weer aan het licht.

Bij de restauratie in 1949-'50, naar plannen van W.J. Gerritsen en C.J. Cramer, heeft men de kerk teruggebracht in de toestand van circa 1400. Aan de zuidzijde werd een consistorie toegevoegd. In de kerkvloer zijn de contouren van de drie pré-romaanse apsiden aangegeven. Op het kerkhof liggen diverse zerken, waaronder een maniëristische zerk voor Jan Schuilinck (†1612). De pastorie (Benedendorpsweg 136-138) is een neoclassicistisch huis uit circa 1855.