Monumenten in Nederland: Flevoland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Urk

betekenis & definitie

De Herv. kerk (Wijk 31), ook ‘kerkje aan de zee’ genoemd, is een recht gesloten driebeukige kerk met rondboogvensters. De robuuste toren is voorzien van gebosseerde pilasters, een balustrade en een achtzijdige lantaarn met ui-vormige spits.

Deze classicistische kerk kwam in 1786 tot stand naar plannen van Johan Samuel Creutz ter vervanging van de oude kerk uit 1711. Aan de noordzijde bevindt zich een omlijste ingang met opschrift en daarboven de wapens van West-Friesland, Amsterdam en de heerlijkheid Emmeloord en het wapen van Hendrik Hooft, burgemeester van Amsterdam en ambachtsheer van Urk.

De toren kreeg zijn huidige bekroning bij een restauratie in 1955 (Ph.J.W.C. Bolt).

Een nadere restauratie is uitgevoerd in 1987-'88 (H. Wouda).

In de toren hangt een in 1936 hergoten klok uit 1461.Het interieur van de kerk wordt in het midden gedekt door een houten tongewelf op dorische zuilen. De preekstoel dateert uit circa 1685. Afkomstig uit Munnikeburen is het door L. van Dam & Zn. gebouwde orgel (1901; hier geplaatst 1988). In de kerk hangen scheepsmodellen van het oorlogsschip ‘De Spitsbergen’ (begin 19de eeuw, J. Teunis), een turftjalk (1912) en de botter UK 78 (circa 1959, G. Ekkelenkamp).

Het kerkhof heeft een gietijzeren hekwerk uit 1887 met het opschrift ‘De Laatste Rustplaats’. Bij de ingang staat een kalkstenen oorlogsmonument (circa 1950). Het uit 1736 daterende, wit gepleisterde eenlaagspand 't Wakend Oog nabij de kerk diende lange tijd als pastorie.