Gepubliceerd op 13-06-2017

Staatscomité voor de noodtoestand in de Sovjetunie

betekenis & definitie

Een comité dat op zondag 18 augustus 1991 een staatsgreep in de Sovjetunie pleegde (augustuscoup), gericht tegen president Michail Gorbatsjov.

Het comité bestond uit acht conservatieve leden, onder wie vice-president Gennadi Janajev en premier Valentin Pavlov. Het comité kondigde op 19 augustus voor een periode van zes maanden de noodtoestand in de Sovjetunie af. Gorbatsjov werd tijdens de drie dagen durende staatsgreep onder huisarrest geplaatst op zijn vakantieadres op de Krim.



De coupplegers richtten zich vooral tegen het nieuwe Unieverdrag, dat op 20 augustus zou worden ondertekend en waarin de Sovjetrepublieken een grote mate van autonomie werd beloofd. Daarnaast wilden zij de leidende rol van de Communistische Partij in ere herstellen. Het comité had de staatsgreep echter slecht voorbereid; de organisatie rammelde aan alle kanten. Daar kwam bij dat de bevolking, onder leiding van Boris Jeltsin, massaal tegen de coup in verzet kwam en het leger aarzelend optrad. Door het gebrek aan steun taande de invloed van het comité snel. Op 21 augustus werden de leden gearresteerd en gevangengenomen.

Het resultaat van de mislukte staatsgreep was het tegenovergestelde van wat was beoogd. De ontwikkelingen in de Sovjetunie kwamen in een stroomversnelling terecht. Binnen een maand riepen dertien republieken hun onafhankelijkheid uit, terwijl de Communistische Partij op donderdag 29 augustus werd ontbonden. Gorbatsjov werd na de staatsgreep definitief door Jeltsin overvleugeld.

< >