Een harmonieorkest is een blaasorkest dat bestaat uit koperblazers, houtblazers (behalve fagot), slagwerk en soms contrabassen. De klarinetten hebben hierin de melodiefunctie, te vergelijken met de eerste violengroep in het symfonieorkest. De kopersectie bestaat voor een deel uit instrumenten die niet tot de standaardbezetting van het symfonieorkest behoren, zoals de saxhoorns, 'het zachte koper' genaamd. Dit zijn acht verschillende instrumenten van de tubafamilie waartoe ook de bugel behoort. Uit deze groep heeft alleen de tenortuba en de bastuba tevens in het symfonieorkest een vaste plaats gekregen.
Het harmonieorkest kwam voort uit de 18e-eeuwse militaire orkesten die in Nederland ook nu nog hun pendant hebben in de Koninklijke Militaire Kapel en de Marinierskapel, beide beroepsorkesten. Daarnaast bestaan er vele amateur-harmonieorkesten.
