Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Wierook

betekenis & definitie

een gomhars afkomstig van verschillende boomsoorten; Commiphora abyssinica levert de myrrhe die bij verbranding een welriekenden geur geeft; van C. rythraea gebruikt men het hout en de hars als w. Boswellia Carteri van de fam. der Burseraceeën is wel de voornaamste leverancier.

Hij groeit vooral in Z. Arabië.

Uit verwondingen en insnijdingen, die opzettelijk aangebracht worden, komt een melkwit sap, dat stolt en de wierookkorrels (olibanum, Arabisch = luban, Grieksch = libanos) vormt. W. bestaat uit 30 à 33 % gom, 7 % aetherische olie en 50 à 60 % hars.

Bonman.Liturgie. Het branden van w. werd door heidenen en Joden steeds beschouwd als een akte van aanbidding t.o.v. de godheid. De Christenen waren aanvankelijk afkeerig van het liturgisch gebruik van w., wijl het hen herinnerde aan de velen, die door het branden van w. van Christus afgevallen en tot het heidendom teruggekeerd waren (thurificati). Eerst na de vervolging begon men w. te branden en wel tijdens den intocht van den bisschop en zijn dienaren en bij het voordragen van het Evangelie, later bij andere gedeelten der H. Mis: de schuldbelijdenis, na de Offerande en tijdens de Consecratie. Vervolgens wordt w. gebruikt bij uitstelling van het Allerheiligste, bij processies, begrafenissen, bij sommige zegeningen, bij het zingen van het Magnificat in de Vespers en het Benedictus in de Lauden, wijl beide lofzangen aan het Evangelie ontleend zijn. Het wierooken kan beteekenen:

a) akte van aanbidding (bewierooken van H. Sacrament, kruisbeeld);
b) akte van vereering (bewierooken van altaar, reliquieën van Heiligen);
c) betuiging van eerbied (bewierooken van den priester als Christus’ plaatsbekleeder; van zijn dienaren en de geloovigen als verbonden met Christus; van lijken der geloovigen als vroegere tempels van den H. Geest);
d) ter opluistering (tijdens het zingen van het Evangelie, in Vespers en Lauden, bij processies, waarbij het Allerheiligste niet wordt rondgedragen).

Het wierooken is tevens een → sacramentale, in zoover de w. tijdens het strooien op het vuur gezegend wordt.

De symboliek ziet in het branden van w. o.a. een beeld der offervaardigheid in het Christelijke leven en van het gebed, dat als wierookwolken tot God opstijgt.

Er bestaat nog een afzonderlijke wijding van w. op het Driekoningenfeest ter herinnering aan de offers der

< >