Volksstemming, waardoor over vragen van staatkundig belang een onmiddellijke uitspraak van het volk gevraagd wordt, met voorbijgaan van of als controle op de volksvertegenwoordiging. In Ned. is een r. niet in het staatsrecht opgenomen.
De behoefte er aan heeft zich niet ernstig doen gevoelen. Het wordt echter wel aanbevolen als een middel om de te groote macht van de politieke partijen wat te beknotten.
De landen, waar het r. het meest wordt toegepast, zijn Zwitserland en vsch. staten van de Ver. Staten van Amerika, zoowel ter bekrachtiging van bepaalde wetten (eigenlijk referendum), als om het volk de gelegenheid te geven zelf initiatief voor wettelijke regelingen te nemen (genaamd initiatief).
Struycken.Ook in België bestaat het nationaal r. niet. Wel wordt door de administratieve rechtspraak aangenomen, dat de gemeenten gerechtigd zijn een r. uit te schrijven, op voorwaarde dat het gaat over zaken van uitsluitend gemeentelijken aard en dat het uitgeschreven r. geen imperatief karakter heeft, d.w.z. dat het niet bindend is voor het gemeentebestuur, maar alleen ter inlichting werd ingewonnen. Rondou.