Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-07-2019

Gabrieli

betekenis & definitie

Gabrieli - 1° Andrea, Ital. componist; * ca. 1515 te Venetië, † 1586 aldaar; leerling van Adriaen Willaert, sedert 1536 kapelzanger aan San Marco, in 1566 opvolger van Claudio Merulo als tweede organist in deze kerk. Uit zijn veelomvattend werk kan men noemen: 3 boeken geestelijke cantiones; 3 boeken madrigalen; canzoni per l’organo; Intonazioni d’organo; Ricercari per l'organo.

A. G. is een der grootste meesters van zijn tijd, wiens invloed overwegend is geweest op den vocalen stijl, dien hij naar meer harmonische bouwvormen leidde, en op den orgelstijl, waar hij de mogelijkheden van dit instrument, los van zijn begeleidende rol, tot een zelfstandige orgeltechniek hielp ontwikkelen.2° Giovanni, Ital. componist, neef van Andrea G. en diens leerling; * 1557 te Venetië, † 1612 aldaar. G. was enkele jaren werkzaam aan het hof te München, en volgde in 1586 Claudio Merulo op als eerste organist van San Marco in zijn geboortestad. G. ’s werk beweegt zich vooral op instrumentaal gebied. Door zijn sonaten voor instrumenten (canzoni da sonar) oefende hij grooten invloed uit op de wording van het orkest. G. en zijn oom Andrea G. behooren tot de grootste componisten van hun eeuw, doordat zij door de vorming van contrasteerende koor- en instrumentengroepen en door de ontwikkeling van den orgelstijl ware vernieuwers zijn geweest.

Werken: o.a. Symphoniae sacrae (1615); Canzoni e sonate (1615).

Lenaerts.