Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-10-2019

Adolf Stöcker

betekenis & definitie

Prot. predikant en politicus, voorman der Prot. Christelijk-sociale beweging in Duitschland. * 11 Dec. 1835 te Halberstadt, † 8 Febr. 1909 te Griez bij Bozen. Als veldprediker nam hij deel aan den Fransch-Duitschen oorlog (1870-’71) en werd 1874 hof- en domprediker te Berlijn. Zijn ijver om den invloed van het socialisme tegen te gaan en de arbeiders voor de Christelijke, monarchale en nationale gedachte te winnen, deden hem in 1878 overgaan tot de stichting van de zgn.

Christlich-soziale Partei. Hij werd lid van den Pruisischen Landdag (1879-’98) en van den Rijksdag (1881-’93 en 1898-1908), maar hij ondervond tegenstand zoowel in het arbeidersmilieu als bij zijn conservatiefgezinde vrienden, en viel ook in ongenade bij den keizer, die hem in 1890 als hofprediker ontsloeg. Hij voerde reeds in 1879 het anti-Semietisme in de Duitsche politiek in, niet uit rassenhaat, doch omdat de Joden volgens hem de machtigste vertegenwoordigers waren van het radicaal liberalisme.Werken: Volkspredigten (7 dln.); Christlich-sozial (1885; 21890); Gesammelte Schriften (1896-’97); Christlich-soziale Reden und Aufsätze (uitg. von Seeberg, 1913). — Lit.: D. von Oertzen, A. S. Lebensbild und Zeitgeschichte (2 dln. 1910); W. Frank, Hofprediger A. S. und die christlich-soziale Bewegung (1928); Le Seur, A. S. (21933). Lousse.

< >