Beowulf is een heroïsch episch gedicht in het Oudengels, dat gebeurtenissen uit de 6e eeuw beschrijft en nu beschouwd wordt als het belangrijkste literaire werk dat in die taal is geschreven. Met meer dan 3000 regels maakt het gedicht 10 procent uit van het gehele corpus van bestaande oude Engelse literatuur. Beowulf is ook een van de vroegst overgebleven documenten die in gelijk welke volkstaal zijn geschreven en biedt zodoende waardevolle inzichten in de cultuur en geschiedenis van de middeleeuwen. De auteur, die het manuscript schreef tussen 975 en 1025, was een anonieme Angelsaksische dichter, door literatuurwetenschappers aangeduid als de "Beowulf-dichter". Nadat het eeuwenlang was genegeerd, verscheen het manuscript pas in 1815 in druk.
In het gedicht reist Beowulf, een held van de Germaanse stam van de Geats in Zuid-Zweden, naar Denemarken om het monster Grendel te helpen verslaan. Dit gedicht over Deense en Zweedse koningen en helden werd bewaard in Engeland omdat het Engelse volk afstamt van Germaanse stammen: de Angelen, Saksen en Juten die zich vanaf de 5e eeuw in Groot-Brittannië vestigden. In de tijd dat het verhaal zich afspeelt omstreeks 700 waren deze Germaanse volkeren dus slechts enkele honderden jaren daarvoor naar Engeland geëmigreerd.
De eerste grote strijd van Beowulf is tegen Grendel, een monster dat de Scyldings terroriseert. Beowulf hoort over Grendels moorddadige tochten in het land van de Denen onder koning Hrothgar en besluit om hen te helpen. Beowulf vecht tegen Grendel in een medehal bij Herot en verwondt het monser dodelijk door het een arm af te rukken.
Uit wraak valt Grendels moeder de Denen aan. Beowulf volgt het monster naar haar onderaards nest en doodt het. Hij keert terug naar huis en wordt door de Geats tot hun koning uitgeroepen.
Vijftig jaar na zijn laatste gevecht met Grendels moeder wordt Beowulf gedwongen om tegen een draak te vechten nadat een slaaf een gouden beker uit het hol van de draak heeft gestolen. De ouder geworden Beowulf dreigt het onderspit te delven, tot hij hulp krijgt van een van zijn mannen. Samen slagen zij erin om de draak uiteindelijk te verslaan. Tijdens het gevecht met de draak is Beowulf echter dodelijk gewond geraakt. Kort daarna sterft de held. Beowulf wordt ritueel verbrand op een grote brandstapel in Geatland. Om hem te gedenken wordt een grafheuvel met een toren voor hem opgericht, die vanuit de zee zichtbaar is.
