[Fr. kartoesj'],
1. in de beeldhouwkunst een schild met een wapen of opschrift. De randen van het schild zijn ingesneden en volutevormig gekruld. De cartouche was vooral tijdens de Barok als sieraad aan bouwwerken en meubels zeer geliefd;
2. de lading in patroonhulzen van geschut, kardoes.