XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Westerman, dr. Gerardus Frederik (1807- 1890)

betekenis & definitie

Westerman, dr. Gerardus Frederik (1807- 1890) - Westerman stichtte in 1838 het Koninklijk Zoölogisch Genootschap "Natura Artis Magistra", samen met zijn vrienden J.W.H. Werleman en J.J. Wijsmuller. Voor 6.400 gulden kochten zij het buiten Middenhof. Dat was het begin van Artis*, op de plek waar nu de kinderboerderij en het restaurant staan.

De preparateur R.W. Draak* werd de eerste directeur. Westerman, die boekhandelaar was en in de Kalverstraat 95 woonde, is 52 jaar lang voorzitter van Artis geweest. Verder was hij mede-oprichter van de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij* en verleende hij hulp bij de stichting van het Panorama* en Arti et Amicitiae*. Op zijn initiatief werd de eerste telefoonverbinding van de Bell Telephone Co. in Artis aangelegd. Bekend is ook de steun die Westerman aan kunstenaars verleende, die op hun beurt ook veel belangstelling voor hem toonden. Prof. Wijnveld schilderde zijn portret, H.J.

Teixeira de Mattos maakte ten behoeve van het gouden jubileum in 1888 voor Artis een borstbeeld van Westerman (nu in de Artis-bibliotheek) en een wassen beeld voor het Panopticum*. Verder is er een geschilderd portret door Thérèse van Duyll-Schwartze*. Westerman ontving de gouden medaille van koning Willem III, die hem door de vorst persoonlijk thuis (een buitenverblijf op de plaats van de tegenwoordige Hollandse Schouwburg*, Plantage Middenlaan 24), werd overhandigd. In 1891 werd in Artis een monument voor hem onthuld, vervaardigd door Bart van Hove*. Zijn naam is verleend aan verschillende dieren- en plantensoorten, zoals aan de Sittacodis westermani (een papegaaiensoort), de plant Pelargium westermani, de fossiele vis Pachycormus westermani en een parasiet bij een tijger, de Distionum westermani. Nog voor zijn dood kwamen er al voorstellen om een straat in A. naar hem te noemen. Dit gebeurde pas in 1963 bij het 125-jarig bestaan van Artis. Toen werd de Plantage Prinsenlaan omgedoopt in Plantage Westermanlaan.

LIT. J.G. Nieuwendijk, 125 jaar Natura Artis Magistra, O.A. 1963, 98; mr. J.H. van den Hoek Ostende, De Amsterdamse familie Westerman, J.A. 1966, 126.

< >