Vondelkerk - De Vondelkerk in het midden van de Vondelstraat*, wordt nog steeds als een juweel van bouwkunst beschouwd. Omstreeks 1870 was het plan opgekomen een kerk te stichten in de tuin van mr. Van der Biesen aan de Overtoom. In 1872 werd begonnen met de bouw van de kerk en in 1881 met de pastorie. In 1875 werd de kerk voltooid en in 1880 geconsacreerd.
Het verhaal wil dat tijdens de bouw de werklieden na het schaften door klokgelui weer aan het werk geroepen werden. Maar een feit is dat dit de eerste kerk was in A. waar vóór de mis de klok werd geluid. De kerk was eerst een bijkerk van De Liefde, maar werd in 1885 een zelfstandige parochie. Zij was de eerste kerk in Europa die gewijd werd aan het Heilig Hart; na haar volgde de Sacré Coeur in Parijs. Op 8 nov. 1904 is de Vondelkerk door een ernstige brand geteisterd, waarbij de toren geheel is uitgebrand. De huidige toren is van 1906. In 1972 kwam de kerk landelijk in de publiciteit door de tv-uitzending van de toekenning van de P.C. Hooftprijs* aan Gerard Kornelis van het Reve. De kerk, die sinds 1953 op de Rijksmonumentenlijst voorkomt, werd in 1978 vanwege de slechte bouwkundige staat gesloten. Tot dan toe was de eredienst in het Latijn.
Omdat rijk en gemeente niet ingingen op het aanbod van het kerkbestuur tegen betaling van één gulden de kerk over te nemen, belandde ze op de markt voor onroerend goed. F. Polman en zijn beleggingsmaatschappij Cesar B.V. werden voor die ene gulden de nieuwe eigenaars. De inboedel (o.a. orgel, beelden en kerkbanken) werd elders opgeslagen, maar de kerk ging zienderogen achteruit. De plavuizen vloer verdween en veranderde in een zandbak. Ongenode bezoekers vonden onderdak in de kerk en de toegangsdeur werd regelmatig opengebroken. In 1981 werd de Stichting Vondelkerk opgericht met het doel de kerk te behouden en een nieuwe bestemming voor haar te creëren. Pas in 1984 kon de kerk voor ƒ 55.000 van Cesar B.V. worden gekocht. Dankzij een lening, verstrekt door het aannemingsbedrijf J.
Kneppers, kon in 1985 met het herstel worden begonnen. De restauratie, uitgevoerd door Kneppers, stond onder supervisie van architect ir. A.J. van Stigt en kostte ƒ 2 miljoen. Op 26 sept. 1986 kon wethouder Luimstra-Albeda de geheel gerestaureerde "Vondel" (zoals men het kerkgebouw in de omgeving noemt) openen. Vanwege het feit dat Openbaar Kunstbezit in de voormalige kerk een onderkomen vond, was eind nov. 1986 minister Brinkman aanwezig om deze instelling geluk te wensen. De grote zaal kwam beschikbaar voor (sociaal-) culturele activiteiten. Anno 2000 is de kerk nog steeds kantoorgebouw, zij het met andere huurders.
LIT. Frans Heddema, Niemand stak een poot uit om de Vondelkerk te redden, Het Parool 13 juli 1982; Lydia Lansink, Een toekomst voor de Vondelkerk, 1985; id. De Vondelkerk: dit najaar weer in gebruik, O.A. 1986, 185; id., De Vondelkerk, De Lamp okt. 1986; id., Het Vondelkerkproject: een uit de hand gelopen actie, M.A. mrt./apr. 1987; Gerrit Vermeer en Ben Rebel, d'Ailly's Historische Gids van Amsterdam, 1992, 517; P. Prins, De Vondelkerk weggesleept voor de poorten van de hel, M.A. 1999, 45.