Stadskwekerij - De eerste stadsboom planterij was gevestigd aan de Overtoom, ter hoogte van de Tweede Constantijn Huygensstraat. Deze werd op 20 jan. 1855 tegelijk met de
Stadshoutvesterij opgeheven, waarna de zorg voor de beplantingen werd opgedragen aan de Dienst der Publieke Werken*. Dat was de start van de afdeling Beplantingen, later Groenvoorzieningen geheten. Er lag op de plaats van het Jacob van Lennepkanaal, nabij het Buitengasthuis*, ook een stadskwekerij, die in 1869 aan derden werd verhuurd. Maar in 1874 kwam men op dit besluit terug, omdat het door deze kwekerij uitgevoerde onderhoud van het groen niet voldeed. Ondanks de hogere kosten was het aanzien van de plantsoenen achteruitgegaan en daarom werden in 1875 de Stadsboomkwekerij en het onderhoud in eigen beheer genomen. Tot 1882 bleef die Stadsboomkwekerij bij het Buitengasthuis (Eerste Constantijn Huygensstraat) op die plaats, totdat de gemeente voor ƒ 70.000 van de Koninklijke Nederlandsche Tuinbouwmaatschappij Linnaeus* opstallen en terreinen in Watergraafsmeer kocht. Daar werden een eeuw geleden een tuinbouwschool en de latere stadskwekerij Frankendael* gesticht, die de parken* en plantsoenen van de stad van heesters en planten voorzag en waar ook de bomen* werden gekweekt die langs de straten en grachten werden geplant. De Stadskwekerij bevatte bovendien een aantal kassen en tuinen, waarvan de planten niet direct bestemd waren voor verfraaiing van de stad, maar hier uit zuiver botanische oogmerken gekweekt werden.
Honderden bomen en struiken en duizenden soorten vaste planten werden hier gekweekt. Op de Stadskwekerij hield na de Tweede Wereldoorlog de eerste plantendokter, L.C. Jonker zitting. Ruim honderd schoolklassen en tal van verenigingen maakten jaarlijks excursies naar de Stadskwekerij. Op 31 mei 1982 werd de Stadskwekerij als openbaar park opengesteld. Begin 1990, bij de vorming van de laatste stadsdelen*, verviel het bestaansrecht van de Stadskwekerij. Onder Stedelijk Beheer* resteert sindsdien de handelskwekerij. Sinds 2001 bevindt zich op het terrein van de voormalige Stadskwekerij een restaurant dat zijn groenten betrekt uit een eigen kas.
LIT. J. W. van der Meeren, De Stadskwekerij verandert, O.A. 1962, 340; J.H. Kruizinga, 350 jaar Watergraafsmeer, 1979, 126 en 224; id., Frankendael, een hofstede in de hoofdstad, 1992.
