Kiosken - Op verschillende plaatsen in A. vond men kiosken (letterlijk: tuinhuisjes op palen), waar dagbladen en tijdschriften verkocht werden en waar een publiek telefoontoestel was te gebruiken. Na verscheidene verzoeken aan B. en W. kreeg J. Bles, winkelier op de Brouwersgracht 91, op 24 apr. 1878 toestemming ijzeren kiosken te plaatsen. In juni 1878 verschenen de eerste kiosken op de Dam, het Frederiksplein en de Plantage Kerklaan. De vierde, op het Leidseplein, zoals te zien op foto's van Jacob Olie*, kwam een maand later gereed.
Het waren bloedrode zuilen met een klok en een windvaan, maar zonder toilet of telefoon, zoals later. Het waren oorspronkelijk "drinkhuisjes of limonaderies", die al gauw kranten gingen verkopen. In 1961 stonden er in A. ongeveer dertig, alle gebouwd naar het ontwerp van J. de Meijer en N. Lansdorp uit 1923. In 1962 verscheen bij de Paulus Potterstraat in de Van Baerlestraat als proef een geheel nieuw model, volgens ontwerp van architect B.J. Odink van Publieke Werken*. Deze kiosk werd op 7 febr. van dat jaar in gebruik genomen en in 1992 voor de aanleg van een tramlijn afgebroken. Het aantal kiosken slonk verder door de opkomst van de "inloopwinkels" voor kranten en tijdschriften. De oudste inloopwinkel in A. was Van Gelderen aan het Damrak (1928).
LIT. J.F.M. den Boer, De kiosken, M.A. mrt 1956, 39; M. Jansen, Een nieuwe kiosk in Amsterdam, O.A. 1962, 117; K. van Ommeren, Straatmeubilair Amsterdamse School 1911-1940, 1992.
