1) (1940+) (< Eng. black box) (luchtv.) vluchtrecorder, een elektronisch opnameapparaat in een vliegtuig waarmee luchtvaartongevallen kunnen onderzocht worden. De benaming verwijst eigenlijk naar het mysterieuze karakter van de ‘doos’ en niet naar de kleur (die is nl. oranje). Een eerste ontwerp (de zgn. "hussenograph") kwam er in 1939 dankzij François Hussenot en Paul Beaudouin in het Marignane -vliegtestcentrum (Frankrijk). Tijdens W.O. II hebben Amerikaanse en Britse piloten met succes geëxperimenteerd met de 'black box'. Al had het bij de RAF aanvankelijk ook een andere betekenis. Volgens 'A dictionary of RAF slang' van Eric Partridge was een 'black box' of "gen box' een "instrument that enables bomb-aimer to see through clouds in the dark." Dat was een vroeg gebruik van de term. Die stelling wordt nog eens bevestigd in 'Reader's Digest. The Origins of Words & Phrases'.
• Het antwoord op de vraag hoe de twee vliegtuigen betrokken bij het ergste ongeluk uit de luchtvaartgeschiedenis van de Verenigde Staten, met elkaar in botsing zijn gekomen, schuilt waarschijnlijk ineen kleine zwarte doos, die werd geborgen uit de wrakstukken van de DC-8. In deze doos die „crash-proof” zou zijn, bevinden zich de instrumenten, die het verloop noteren van de vlucht, zoals richting, hoogte en snelheid van het straalverkeersvliegtuig. (Deventer dagblad, 19/10/1960)
• Ook op ander gebied wordt er hard gewerkt in verband met de luchtvaart. Zo werd op Farnborough van Amerikaanse zijde een belangrijke bestelling geplaatst voor het apparaat dat luistert naar de naam Midas, hier omschreven als „crash detective”. Dit ingenieuze toestel, een zwarte doos, wordt in een vliegtuig geplaatst en registreert tijdens de vlucht de werking van 270 vitale onderdelen op een magnetische band. Gaat er iets mis met het vliegtuig dan wordt Midas automatisch uitgestoten! Met behulp van dit apparaat hoopt men dan bij ongeluk sneller en op meer afdoende wijze dan nu mogelijk is te ontdekken wat er verkeerd is gegaan. (Algemeen Dagblad, 11/09/1961)
• De “zwarte doos” met vluchtgegevens die in passagiersvliegtuigen worden gemonteerd om in het geval van ongelukken belangrijke gegevens over de oorzaak te verstrekken, zijn bij verscheidene recente ongelukken waardeloos gebleken, zo zegt de Britse Raad voor de Luchtvaart. Zo konden uit de zwarte doos met elektronische apparatuur aan boord van de onlangs in Nigeria neergestorte VC-10, waarbij alle inzittenden omkwamen, geen nuttige gegevens worden verkregen. De doos werkte goed, maar was waarschijnlijk verkeerd „gevoed" met gegevens. (Nieuwsblad van het Noorden, 18/12/1969)
• Op de plaats van het ongeluk wordt nog gezocht naar de zg. „zwarte doos", een onvernietigbare kast waarin de vluchtgegevens worden geregistreerd. (De Telegraaf, 04/02/1972)
• En wie weet, kan er van alles op dit punt in science fiction: de menselijke geest, verbonden met een ‘zwarte doos’ zoals in vliegtuigen - maar ook dan is er een technische bron, die een zekere waarschijnlijkheid verleent aan het verhaal. (Bzzlletin. Jaargang 12. 1983-1984)
2) (1995) (spot.) en tijde van de Bijlmerramp in Amsterdam een racistisch scheldwoord voor een zwarte vrouw. Woordspeling met ‘zwarte doos’ in een vliegtuig. Doos* is op zichzelf al een minachtende term voor een vrouw.
• Het gebrek aan respect blijkt ook uit het feit dat veel zwarte vrouwen in de tijd van de Bijlmerramp als ‘zwarte doos’ werden aangeduid. (Opzij, maart 1995)
• Simons werd een jankneger, aandachtshoer, Zwarte Piet, Zeurpiet, Klaagpiet, Kutpiet, landverrader, zwarte doos, negermongool en aap genoemd. (de Groene Amsterdammer, 09/06/2016)
