(1944) (< Eng. sand in the machine) (cliché) sabotage; belemmering; de voortgang van iets beletten. Wanneer je zand in de machine (of tussen de tandwielen) gooit, zorgt dit ervoor dat dingen kapot gaan en niet lopen zoals verwacht.
• Zand in de machine, dat is een leelijk ding. De machine mag - nog zoo goed zijn en voldoen aan alle eischen die gesteld mogen worden, als er zand in de machine komt dan is het afgeloopen. De zaak functioneert niet meer. Met onze ambtelijke machine die altijd zoo perfect in orde was, schijnt er iets dergelijks aan de hand te zijn. loopt alles even stroef. De machine functioneert niet zooals het behoort. (Vrije stemmen uit de Ganzestad, 05/12/1944)
• Het FNV-bestuur heeft op een maandagavond gehouden persconferentie de hoop uitgesproken „dat de centrale ondernemers organisaties ophouden met zand in de machine te werpen". (De waarheid, 22/02/1977)
• Zij hebben voor de kokende weken acties aangekondigd, als het overdreven gebruik maken van procedurele regels. „Zand in de machine gooien," zei onlangs de vereniging voor Rechtshulp. (Het Parool, 14/09/1982)
• de vlucht in de mannenhaat. Zand in de machine, zegt De Feminist, lach de mannen uit. (Joke Kool-Smit: Er is een land waar vrouwen willen wonen. 1984)
• De culturele waarden worden nu, ditmaal door materiële oorzaken, eigenlijk meer bedreigd dan tijdens de pompeuze leugen van het communisme. Deze zware tijd zal nog veel geestelijke inspanning van onze auteurs vergen; ze moeten het wezen van de nieuwe realiteit leren beschrijven, en zand in de machine van de macht worden. (De Tweede Ronde. Jaargang 15. 1994)
• Gooide Bush zand in de machine van eerlijke verkiezingen of misbruikte Gore het recht om zijn verlies uit te stellen? (NRC Handelsblad, 09/12/2000)