Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 24-11-2023

weduwnaarsbotje, weduwnaarspijn

betekenis & definitie

(19e eeuw) (sch.) korte, hevige pijn wanneer men de elleboog stoot. Zie ook: telefoonbotje* en jodenbotje*. Engelsen noemen het de 'funny bone'.

• Weeuwenaarspijn, (amst.), een plotselinge den geheelen arm tot in den pink doordringende, hevige, maar spoedig weer verdwijnende pijn, ontstaan door het stooten van de elleboogs-zenuw (nervus ulnaris). Men zegt, dat bij vele weduwnaars de rouw ook niet lang duurt, althans in zeer vele Romaansche en Germaansche talen heeft men spreekwoorden als: Eener vrouwe dood Is eens mans elleboogstoot. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• Voorts het elmboogbeentjie, de plaats waar een stevige aanraking de ‘weduwnaarspijn’ veroorzaakt; in Nederland zou vermoedelijk een vraag naar die pijn meer resultaat opleveren dan naar het aangrijpingspunt, maar in Zuid-Afrika is blijkbaar overal een benaming voor dat laatste gangbaar. (de Nieuwe Taalgids. 1965)
• Weduwnaarspijn. [Als je je elleboog stoot op het'telefoonplekje'.] (Inez van Eijk: Zo lust ik er nog wel een. 1980)
• Weduwnaarspijn: populaire aanduiding van een als lichte stroomschok ervaren prikkeling in de onmiddellijke nabijheid van de elleboog, vooral ingeval van stoten. De plaats waar zich de pijn voordoet genoot in de volksmond ook bekendheid als telefoonplekje dan wel jodenbotje. Taalkundigen hebben niet kunnen vaststellen dat mannen van wie de vrouw is overleden inderdaad ontvankelijker zijn voor bedoelde impulsen. (het Vrije Volk, 19/03/1990)
• Weduwnaarspijn. [elleboog stoten op het 'telefoonbotje'] (Inez van Eijk: Als m'n tante een snor had... Meer dan 8000 gelijkhebbers, afhouders, dijenkletsers en andere uitdrukkingen uit de Nederlandse taal. 1995)
• Ellepijpzenuw. Op je elleboog zit een gevoelig plekje, waar je je maar beter niet aan kunt stoten, omdat dat voelt als een elektrische schok. Dat plekje heeft aan aantal namen: telefoonbotje, telegrambotje, tinteldoos en weduwnaarsbotje. Om de laatste naam te begrijpen, moet je wel weten dat de bijbehorende pijn ooit weduwnaarspijn werd genoemd. Wordt die pijn ook werkelijk veroorzaakt door dat bijzondere botje? Nee. Het zit 'm in de ellepijpzenuw, die zo ongelukkig tegen een knobbelig stuk opperarmbeen drukt, dat het een kleine verlamming veroorzaakt, die zo'n afgrijselijk gevoel geeft. (de Gelderlander, 24/07/1995)
• Het telefoontje wordt ook wel als 'weduwnaarspijn' aangeduid, waarom weet ik niet. Je zou juist verwachten dat ... Maar misschien is weduwnaarspijn zo iets als een tennisarm van het wanhopig masturberen. (A.F.Th. van der Heijden: Onder het plaveisel het moeras. 1996)
• Het woord tinteldoos heb ik van mijn moeder. Mijn vrouw noemt dat plekje ‘elektriciteitsknobbel’. Maar er zijn meer woorden voor: telefoonbeentje, telefoonbotje, telegrambotje en weduwnaarsbotje. En in de Zaanstreek noemde men dit plekje aan het eind van de negentiende eeuw ‘jodenbeentje’. (Onze Taal. Jaargang 70. 2001)
• Met het uitstekende puntje (aan de binnenkant) van je elleboog tegen een tafel stoten, kan een felle en tintelende pijn veroorzaken. Wat is dat elektrisch beentje - zoals het in de volksmond wordt genoemd - precies? Waarom doet een botsing op dat plekje zoveel pijn? En wanneer ga je best naar een dokter? Schouder- en elleboogchirurg prof. dr. Alexander Van Tongel (UZ Gent) legt het uit. “Andere benamingen voor datzelfde lichaamsdeel zijn telefoonbotje, stroombotje, telegrambotje, weduwnaarsbotje en tinteldoosje”, schetst dr. Van Tongel. “Als je dat puntje aan de binnenkant van de elleboog - waar je het bot voelt zitten - op de juiste plek raakt, kan je een tintelende pijnscheut ervaren die uitstraalt naar je pink, ringvinger en hand. Soms ontstaat ook een verdoofd gevoel. Toch veroorzaakt niet het bot in je elleboog die pijn, maar een zenuw. Elektrisch beentje is dus eigenlijk niet correct. De zenuw heet de nervus ulnaris en is een van de drie hoofdzenuwen in de arm.” (Het Laatste Nieuws, 04/07/2023)

< >