Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 25-11-2024

prokem

betekenis & definitie

(20e eeuw) (Indonesië) variant van het Betawi; jargon van straatkinderen, venters en taxichauffeurs.

• De Zwarte Madam spreekt Prokem. Een prokem is eigenlijk een jongeman zonder werk, levend van wat de hand vindt te doen, al dan niet binnen de grenzen die wetten bepalen. Het woord prokem verraadt de wijze waarom de taal is gemaakt. De basis is preman, waarin het Nederlandse vrijman te herkennen is. In de eerste lettergreep wordt achter de medeklinkers pr het woorddeel ok gevoegd. Het resultaat is prokem, want de rest van het oorspronkelijke woord wordt weggelaten. Ze heeft het taaltje voor het eerst op de middelbare school in Jakarta gehoord, in donkere hoekjes van het schoolplein. In populaire romannetjes worden wel flarden van een gesprek in deze taal weergegeven. Zowel Sari als Nur spreken Ong-Ong, een taal die erg populair is onder homosexuelen. Van ieder woord is de op een na laatste klinker een e, en alles wat op deze e volgt, wordt vervangen door ong. Zo wordt banci vervangen door bencong. Het Ong-Ong heb ik sneller onder de knie dan Prokem. (Ons Erfdeel. Jaargang 32. 1989)
• Mijn studenten bijvoorbeeld gebruiken het standaard-Indonesisch eigenlijk alleen op colleges, voor examens en scripties, in contact met docenten en in andere formele situaties. In de kantine, op straat, met hun vrienden spreken ze echter de jeugd-variant van het Jakartaans of de geheimtaal Prokem. En thuis, vooral in een huishouden van een ‘extended family’, is het niet ongewoon wanneer met de oudere generatie nog Javaans wordt gesproken, de man Javaan is en met zijn Sundase vrouw Sundaas spreekt, terwijl met de kinderen Indonesisch wordt gesproken. (Ons Erfdeel. Jaargang 33. 1990)
• (Onze Taal. Nummer 6 – 2024) p. 47

< >