(2009) (< Eng. patchwork family, waarbij patch, lapje stof + work + gezin) (sociologie) samengesteld gezin met kinderen uit een eerdere relatie en eventueel nog kinderen uit de huidige relatie. Vergelijkbaar met de definitie van een lappendeken. Vgl. Brintagezin*; regenbooggezin*. Je hebt ook nog asogezinnen*, maar dat is weer wat anders.
• Daarmee is Lucretia, hoofdpersoon van de roman 'Lof van de stiefmoeder' van Mario Vargas Llosa, niet alleen gescheiden maar ook stiefmoeder af. 'Ex-stiefmoeders', zo heten vrouwen zoals zij die het patchworkgezin verlaten. (Trouw, 07/05/2009)
• Stiefmoeders willen te graag, is een stelling die je in deze bundel tegenkomt. Juist de enorme inzet waarmee stiefmoeders hun patchworkgezin tot een geslaagde exercitie willen maken, werkt vaak averechts. (De Volkskrant, 13/04/2010)
• Samen vormen ze een zogenoemd 'stiefvadergezin', met de stiefvader als (mede-)kostwinner. Dit type 'patchwork' is populair, zo blijkt uit onderzoek van de Utrechtse scheidingsexpert Ed Spruijt. Verreweg de meeste van de ruim 250.000 stiefgezinnen in Nederland bestaan uit een moeder, haar 'nieuwe vriend' en haar kinderen uit een vorige relatie. Omdat kinderen na een scheiding nu eenmaal meestal bij hun moeder blijven wonen. En omdat die vervolgens verliefd raakt. (Trouw, 15/09/2010)
• Voor de complete verzameling van nieuwe gezinsleden zijn sinds begin deze eeuw wel nieuwe etiketten verzonnen: "Wij hebben genoteerd: patchworkgezin, mozaïekgezin, fusiegezin, mikadogezin, samengesteld gezin", zegt Waszink. (Trouw, 20/12/2014)
• Vroeger had je “vaders”, “moeders” en “kinderen”, tegenwoordig is het gezin zó op de kop gezet, dat we allemaal nieuwe woorden voor ze hebben bedacht. “Laatstekansmoeder” bijvoorbeeld, maar ook “thuisblijfmoeder” (de “thuisblijfvader” bestaat ook), “patchworkgezin” (dat is een gezin met ouders en kinderen uit eerdere relaties) en “spitsuurgezin” (“tweeverdieners” die het heel druk hebben met de planning). (Japke-D. Bouma: Mag ik even iets tegen je aanhouden? 2018)
• Nieuw samengestelde gezinnen kunnen een wandeling in het park zijn, maar ook een trip door een mijnenveld. Nele De Boeck (zelfvertrouwencoach, www.neledeboeck.be) raadt een open gesprek aan: "Gesprekken over de kinderen zijn zelden makkelijk en in een patchworkgezin al helemaal niet. (Het Laatste Nieuws, 31/08/2019)
• Ik kom uit een warm patchworkgezin, met (half)broers en halfzussen aan moeders- én vaderszijde, waarbij die ‘half’ slechts een formaliteit is, want zusjes zijn zusjes en broers zijn broers, toch? Voor de gemakkelijkheid kies ik voor een weekje mama (niks persoonlijks, paps!) en dus voor een trip down memory lane in het dorp van mijn jeugd. (Libelle, 13/02/2020)
• Evi's verloofde Kurt, met wie ze een patchworkgezin vormt, is production designer in de filmwereld en kent iets van knutselen. (Het Laatste Nieuws, 01/08/2020)
• En wat gebeurt er als ook het patchworkgezin uit elkaar klapt? Als een tweede huwelijk mislukt en iedereen wéér van plek moet veranderen? Ouders, stiefouders, kinderen - sommige verbanden blijken te broos voor de nieuwe situatie. Andere zijn stevig genoeg, maar moeten wel een nieuwe vorm krijgen. (Trouw, 23/03/2021)
• Papernow schreef er een boek over dat in de Engelstalige wereld een klassieker is geworden, Lavrysen vertaalde en bewerkte het voor de Nederlandstalige lezer. Het richt zich zowel tot therapeuten als tot al wie van ver of nabij bij een 'patchwork¬gezin' betrokken is. Het is een vlotte combinatie van wetenschappelijk gefundeerd advies en verhalen van mensen die het hebben meegemaakt. (De Standaard, 28/03/2022)
