Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 26-01-2024

onze gezellige moerasdelta

betekenis & definitie

(1963) (cliché) typering van Nederland. Een trouvaille van de Nederlandse volksschrijver Gerard Reve (1923-2006). Hij gebruikte deze benaming voor het eerst in 'Brief in een fles gevonden' dat werd opgenomen in 'Op weg naar het einde'. Moerasdelta was toen geen nieuw woord. Het werd al aan het begin van de twintigste eeuw gebruikt m.b.t. Nederland.

• Ontdekking, gevangenneming, en de daarmede gepaard gaande vernederingen, zouden bij Jean Genet een onontbeerlijk vervolg zijn geweest, vooral wegens het uniform, maar ik ben maar een gewone, gezonde jongen uit een tuindorp, die van dat soort gevaarlijke nieuwigheid niets moet hebben - dit ter instruksie van de overige leden der Volksvertegenwoordiging, want er zal, omdat er in onze gezellige moerasdelta nu eenmaal nooit iets belangrijks gebeurt, wel weer krakeel komen over de keuze van mijn onderwerpen. (Tirade. Jaargang 7. 1963)
• Ondanks alle pret is Reve toch lichtelijk verbijsterd over het bezoek van de zedenpolitie: ‘Ik acht de tekst, behalve een persoonlijke brief, tevens een werk van letterkunde, waarin liefdesgevoelens op extatische wijze literair worden vertolkt. De gegevens, en de vertolking daarvan, zijn, binnen het gebied van de Westeuropese Romantiek sedert 1740, de gewoonste zaken van de wereld (men leze Flaubert, le Comte de Lautréamont, Swinburne, Jean Genet), maar in onze gezellige moerasdelta, waar vrijwel alles uit verveling bestaat, en het streepje tussen de beide eerste voorletters van ons prinsje voorpaginanieuws is evenals banaliteiten als de eucumene, geslachtsdrift vóór het huwelijk, Toon Hermans, ons koningshuis, dove mensen die manden vlechten, scheepsbouwers in een fles, en een kraai die in een vergiet boven het aanrecht broedt terwijl het professor Delf-gauw almaar niet wil gelukken in de gevangenis te komen, heeft men nog nooit ook maar ergens van gehoord….’ (Klaus Beekman, Mia Meijer: Kort Revier. Gerard Reve en het oordeel van zijn medeburgers. 1973)
• Het viel me juist de laatste maanden al vaker op: een verblijf in Amerika laat diepe sporen na; aan het ‘wilde leven’ ontkom je niet zonder kleerscheuren. Teruggekeerd in onze gezellige moerasdelta krijgt Ton Anbeek dan ook prompt een literair wat kriebelig, of beter: kregelig gevoel. (De Gids. Jaargang 144. 1981)
• Enfin, deze apetaal was een van de redenen waarom ik ‘onze gezellige moerasdelta’ vaarwel zei. (tijdschrift Vooys. Jaargang 7. 1988-1989)
• Zo evident ‘zwijgzaam’ als in dit verhaal zou Reve's stijl nooit meer worden. In de jaren na de publicatie van Werther Nieland en. De ondergang van de familie Boslowits raakte Reve wanhopig verstrikt in zijn schrijversschap. Er vloeide maar weinig inkt meer uit zijn kroontjespen. Hij besloot zelfs in een vlaag van kwaadheid alleen nog in het Engels te schrijven, maar The acrobat and other stories uit 1956 had niet tot gevolg dat Reve ook in de rest van de wereld wereldberoemd werd, dus keerde hij terug naar de taal die in zijn vaderland, ‘die gezellige moerasdelta’, werd gesproken. (Onno Blom in Bzzlletin. Jaargang 29. 1999-2000)
• Samen met mijn vrouw was ik uitgenodigd voor een etentje ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van onze aimabele buurman Kevin. Wat we in de gezellige moerasdelta een 'etentje' noemen, heet in Engeland een dinner party. (De Volkskrant, 07/12/2023)

< >