Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 24-04-2023

Neptunusdoop, Neptunusfeest

betekenis & definitie

(19e eeuw) (zeem.) vorm van ontgroening bij het passeren van de evenaar.

• De Inzeeper (bij het Neptunusfeest) ... draagt een toppershoed, blaauwen puntrok en roode broek. (J. ter Gouw: De Volksvermaken. Haarlem, 1871, geciteerd in WNT)
• Neptunusfeest, feest aan boord der schepen bij 't passeeren der linie, waarbij ieder schepeling, die voor 't eerst de evennachtslijn passeerde, gedoopt en geschoren werd, het eerste met putsen vol zeewater, het inzeepen met roet en teer, het scheren met houten messen van een el lang. Bij het feest behoort nog een potsierlijk gecostumeerde optocht, waarvan Neptunus en zijne gemalin, de inzeeper, de scheerder, Harlekijn en Pierrot de hoofdpersonen uitmaken. Hoe beter de passagiers in de beurs tasten, des te schappelijker komen zij er af. Aan boord der stoomschepen is deze klucht in onbruik geraakt. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• Neptunusfeest: in de scheepvaart: feest dat georganiseerd wordt als een schip de evenaar overschrijdt: de passagiers worden dan 'door Neptunus gedoopt'. (Vivian F.C. Kleyn: Touristisch Lexicon. 1991)
• Ook hier ontbreekt het fotootje niet van de Neptunusdoop, genomen bij het passeren van de evenaar, en ook hier blijkt na zes decennia de naoorlogse fotolijm los te laten. (Hylke Speerstra: Op klompen door de dessa. Indiëgangers vertellen. 2015)
• Na een dag varen passeerden wij de evenaar. De bootsman had een verzoek van de kapitein gekregen om een Neptunus feest te organiseren voor bemanningsleden, die nog niet de evenaar waren gepasseerd. Ik ben verschillende malen de evenaar gepasseerd, maar ben nooit gedoopt door Neptunus. (Cees de Vries: Zeemansgraf op de Wildevaart. 2019)

< >