Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 04-10-2022

kermis der ijdelheden

betekenis & definitie

(19e eeuw) (< Eng. vanity fair) (cliché) elke plaats of verzameling zoals de wereld of een modieuze samenleving, gekenmerkt door een preoccupatie met ijdele genoegens, uiterlijk leeg vertoon of frivool, nutteloos amusement. Bekend geworden door de gelijknamige roman van William Makepiece Thackeray (1811-1863) maar eigenlijk een verwijzing naar de decadente kermis in John Bunyan's boek uit 1678, The Pilgrim's Progress. Daarin was sprake van een stad met de naam Vanity.

• Kunstenaars, geleerden, staats- en krijgslieden voert hij voor ons in zijne romans op en toovert hen voor onze oogen, niet als schimmen, maar als werkelijke, levende menschen. Maar waartoe? Niet om hen aan ons te vertoonen in den arbeid, die hun naam onsterfelijk heeft gemaakt, maar alleen om te doen zien, hoe zij elkander dringen en stooten en plaatsen betwisten in een of andere plaats van de ‘kermis der ijdelheden.’ Verwondere zich nu nog wie wil over den somberen indruk, dien Thackeray's tafreelen op ons maken. (De Gids. Jaargang 34. 1870)
• Was deze Expo dan een kermis der ijdelheden, het was niet alles ijdel en het was een gezellige kermis waar heel het mensdom bijeen was. (Katholiek bouwblad, 04/10/1958)
• Het Holland Festival moet evolueren van een kermis der ijdelheden naar een werkelijk cultureel gebeuren. (De nieuwe Limburger, 12/03/1969)
• Tegelijk schuilt in die spanning het gevaar voor iedere satiricus: om de mensheid een spiegel voor te kunnen houden moet hij zich losmaken van zijn medemensen en op een heuveltje gaan staan om de kermis der ijdelheden goed te kunnen bekijken. (Vrij Nederland. Boekenbijlage. 1989)
• De kermis der ijdelheden. (kop in De Tijd, 28/06/1997)
• De eerste Wereldtentoonstelling van de geschiedenis had Londen als decor. The Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations, kortweg The Great Exhibition, opende haar deuren op 1 mei 1851, en beloofde "een waarheidsgetrouw verslag en beeld van het punt van ontwikkeling waarop de mensheid als geheel is aanbeland" te zullen worden - dixit beschermheer prins Albert. Het was de kermis der ijdelheden bij uitstek, een Vanity Fair in het kwadraat. (De Morgen, 14/05/1998)
• Laroui gaat de kermis der ijdelheden te lijf. (De Standaard, 27/05/2004)
• Karel I eindigde op het schavot. Was zijn hof een vanity fair, een kermis der ijdelheden? (De Morgen, 22/02/2006)
• Nu wij de godsdienst en de schuld nauwelijks nog in onze culturele bagage dragen en elkaar meer collectief de maat nemen, hebben we ook meer schaamte. De sociale media drijven op schaamte. Ze zijn een eindeloze kermis der ijdelheden, die een angstaanjagende cultuur van gedwongen openheid in het leven hebben geroepen. (De Standaard, 19/09/2020)
• Terwijl Julia elders een klassiek concert verkoos, had ik me op de kermis der ijdelheden in de Stadsschouwburg begeven, mensen om de hals vallend en zoenen uitdelend. (Pieter Waterdrinker: Biecht aan mijn vrouw. 2022)

< >