(1976) (inf.) verpersoonlijking van de hedendaagse doorsneewerknemer of; een arbeider met een gemiddeld inkomen. Meer algemeen ook voor `gewoon iemand; doorsneeburger'. Deze informele uitdrukking is mogelijk ontsproten aan het brein van Sieto Hoving, die in 1957 samen met zijn echtgenote het cabaret Tingel-Tangel startte. Hovings lied van Jan Modaal werd opgevoerd in zijn programma "Oh" in de jaren zeventig van vorige eeuw. De uitdrukking wordt tegenwoordig vooral gebruikt in politieke kringen, tijdens discussies over het `inkomensplaatje'. De uitdrukking Jan Modaal kan ook metonymisch gebruikt worden, met de betekenis `doorsnee inkomen'. Jan Modaals vrouwelijke tegenhanger heet Mien* (Miep) Modaal. Vgl. Duits: Otto Normalverbraucher; Eng. Norman Normal; Amerikaans-Engels: Average Joe; Finland: Matti Meikäläinen.
• Als men analiseert waarmee Jan Modaal en de zijnen in hun leven te maken hebben dan blijkt dat zij niet al te veel merken van dat heerszuchtige monopolistische uitbuitende onderdrukkende drukkende ondernernersdom. (Leeuwarder Courant, 20/09/1976)
• Jan Modaal zit op de nullijn en wil voor de APO’s zelfs 1 a l/2°/o inleveren: een prijzenwaardige moraal. Tot zijn grote verwondering ontdekt Jan Modaal echter, dat terwijl hij de pas inhoudt, reeds bevoordeelden zich alleen door het plaatsen van twee handtekeningen hebben verrijkt. Jan Modaal en minimumloners hebben reorganisaties, fusies, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid door stress enzovoort meegemaakt. (Algemeen Dagblad, 17/02/1978)
• Een modale werknemer is een gehuwde werknemer met twee kinderen die een gemiddeld inkomen verdient. Jan Modaal in de omgang. (Mark Baeyens: Taal in stukjes, 1982)
• Of je bent het middelste kind van Jan Modaal, en je zal medio '79 je milieu op de Middenschool ontvluchten, en dan zeggen de media dat het niet doorgaat. (Piet Grijs en anderen: …. Honderd. Ik kom! 1982)
• (Marco Bunge: Politiek Woordenboek. 1985)
• Ook de consument (bij ons Jan Modaal, in de Bondsrepubliek iets toepasselijker Otto Normalverbraucher genoemd) wilde nu zijn aandeel in de economische groei. (Maarten van Rossem, Ed Jonker en Luuc Kooijmans: Een tevreden natie. Nederland van 1945 tot nu, 1993)
• Dat overheid en politici behoefte hebben aan een reanimatie van God is dus heel begrijpelijk; een streng godsdienstig volk maakt voor hèn het leven een stuk eenvoudiger en goedkoper. Maar waarom zijn Jan en Miep Modaal weer op zoek naar God? (HP/De Tijd, 31/05/1996)
• In Europa bestond al een lange traditie van elegante en sportieve auto's voordat Jan Modaal ooit aan zijn kever of eend toekwam, en hoort een auto iets van dat roemrijke verleden uit te stralen. (HP/De Tijd, 23/05/1997)
• De overheid zou daar meer begrip voor moeten opbrengen en politici zouden hun gecijfer achter de komma ten behoeve van de laagste inkomens ook eens moeten richten op Jan Modaal die niet aan alle kanten gesubsidieerd wordt en die geen vrijstelling krijgt van de steeds hogere gemeentelijke heffingen. (Elsevier, 05/07/1997)
• En weten we hoeveel procent jongeren recidiveert na een peperduur door Jan Modaal opgespuugd reclasseringscontact? (Patricia Vlasman: In alles eenzaam. 2010)
• Nu de sigaret definitief doorbreekt bij Jan Modaal en Jan Soldaat, passen sigarettenfabrikanten ook de afbeeldingen op de pakjes aan. (Friso Schotanus: De beste sigaret voor uw gezondheid. 2014)
