(19e eeuw) (< Dui.) (stud.) strook papier waarmee een pijp wordt aangestoken. Wellicht een samensmelting van “Fidelibus fratribus”, d.i. aan de trouwe broeders - oorspronkelijk een uitnodiging aan een gezelschap van tabaksrokers, waarvan het papier achteraf gebruikt werd om de pijpen aan te steken.
• Ten tijde toen het tabakrooken nog aan de studenten verboden was, hielden zij geheime rookgezelschappen, tot welke zij door de volgende briefjes genoodigd werden:
Fid. Ibus
S.D.N.H.
Hodie hora VII etc. a.v.s.
Hetgeen, voluitgeschreven en er bijgevoegd, wat onder het etc. verstaan werd, heette: Fidelibus fratibus salutem dicit N. hospes. Hodie horâ septimâ apparebitis in museo meo, herbâ Nicotianâ et cerevisiâ abunde vobis satisfaciam(*). Zoodra de dus genoodigden bijeen waren, schaarden zij zich in een' kring, en gebruikten elk zijn ontvangen briefje als een fidibus-offer om de pijpen te ontsteken. Hieruit, zegt men, ontstond het naderhand zoo algemeen gebruikte woord fidibus. (Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847)
• Fidibus, opgerold stuk papier om de pijp te ontsteken, als later de zwavelstok, die aan den lucifer voorafging. Van Fid. Fbus. S.D.N.H. Hodie hora VII A.i.m.m.h.n.e.c.a.v.s. d.i.: Fidelibus fratribus salutem dicit N. hospes. Hodie hora VII apparebitis in museo meo, herba Nicotiana et cerevisia abunde vobis satisfaciam., ‘den getrouwen broeders brengt N. gastheer, zijn groet. Komt heden te zeven uur in mijn kamer, ik zal u ruimschoots van tabak en bier voorzien.’ Toen den studenten het rooken nog verboden was, werden de leden der geheime rookgezelschappen, - een dergelijk rookcollege werd in 1693 te Königs Wusterhausen (bij Potsdam) gesticht - door middel van dergelijke briefjes uitgenoodigd, en met die papiertjes werd de pijp aangestoken. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• Fidebus is de naam voor een gevouwen strook papier, die vroeger gebruikt werd tot het aansteken van pijpen enz. Het ontstaan van deze (oorspronkelijk studentenuitdrukking moet afkomstig zijn van Fideilibus fratri)bus (voor fideele broeders), daar men vroeger met aldus beschreven briefjes tot rookpartijen werd uitgenoodigd en deze dan tot het aansteken van pijpen gebruikt werden. Anderen leiden het woord van fil de bois (houtspaan) af. (Winkler Prins' geïllustreerde encyclopaedie, 1905-1912)
• Fidibus = een papier, om de lamp aan te steken. Niet in ’t W. K. (K. ter Laan: Nieuw Groninger Woordenboek 1924-1929)
