Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 29-12-2021

een kaart of een takkenbos

betekenis & definitie

(1908) (kaartspel) schertsend gezegd wanneer één van de spelers aarzelt met opgooien. Aansporing om vlotter te spelen of om een keuze te maken. Ook wel: een kaart of een knuppel.

• „Komaan praesis, een kaart of een takkebos. Ik zou het dispuut nu maar tot aan tafel verschuiven, want het partijtje lijdt er onder," merkte de dokter ietwat korzelig op. (E. F. E. Douwes Dekker: Het boek van Siman den Javan: een roman van rijst, dividend en menschelijkheid. 1908)
• Elk kaartspel kent beoefenaren, die er een „hobby" op nahouden, waarbij de lezer niet aan minder vriendelijk klinkende uitdrukkingen als „hebbelijkheid" of “onaangename gewoonte" gelieve te denken. Zoo kenden we jaren geleden een driftig oud heertje, die, als men even nadacht, op de leuning van zijn armstoel het toenmaals populaire en geliefde: “Ist denn kein Stuhl da für meine Hulda" trommelde. En een andere partner, een kapitein van de groote vaart, wien het: — Een kaart of een takkenbos, in den mond bestorven lag. (De Telegraaf, 29/12/1940)
• Hedenavond starten in Wassenaar de 160 deelnemers aan de eerste West- Nederland-rit van de R. A. C.-West, die tevens de eerste zware prestatie-rit is, die na de oorlog in deze contreien is gehouden. Want achter de startlijn wachten hen ten eerste 270 duistere kilometers over wat met een verkeerstechnisch woord „tertiaire wegen" wordt genoemd. Die term omvat overigens een veelheid van narigheid, die zich uitstrekt van hoge smalle dijken tot gaten ln de weg, waarin men, zo men daar lets voor zou voelen, zonder bezwaar zijn hoofd zou kunnen steken. Over die wegen moet een gemiddelde gehaald worden van 40 km per uur, hetgeen zo op het oog niet veel lijkt. Wanneer men nochtans bepeinst, dat op de ingetekende kaart, die men mee krijgt, meestal maar de helft van het aantal zijwegen van een bepaalde weg staat aangegeven, dan is het licht te begrijpen, dat de keuze van de juiste veelal een kwestie van „een kaart of een takkenbos" wordt. Verdwalen is dan ook een veelvuldig bedreven liefhebberij een verloren halfuur kan nu eenmaal niet anders worden Ingehaald dan door het bijzonder nadrukkelijk aanspreken van het energie-departement onder de motor-kap. (De Gooi- en Eemlander, 19/08/1949)

< >