Agape is als naam voor het christelijk liefdemaal met zekerheid aanwijsbaar rond 200 (Tertullianus, Apologeticum 39) en is dan reeds onderscheiden en gescheiden van de eucharistische maaltijd.
Oorspronkelijk zullen de christenen de → eucharistie wel gevierd hebben in aansluiting aan de agape. (vgl. Hand 2,42.46; Didache 9-10; Ignatius,ad Smyrnaeos 8,2). De agape was de voortzetting van de joodse rituele maaltijden (vgl. StB IV/2, 611-639), die we ook in Qumran aantreffen (1QS 6,4b-5; 1QSa 2,17-22). Wegens de misbruiken, waarvan 1Cor 11,20-33; Jud 12 en misschien ook 2Pt 2,13 spreken, werden zij in de loop van de 2e eeuw afgeschaft en bleven slechts bestaan voor beperkte kring en als onderdeel van de armenzorg (vgl. Hand 6,1).Lit. H. Leclercq (DAL 1, 775-848). J. Leipoldt (RGG 1,169v).
[Bouwman]
