(Frans Tubize), Waalse taalgrensgemeente in Belgisch Brabant, aan de samenvloeiing van Sennette en Zenne, op golvende leem- en schieferbodem (1468 ha), telt (1951) 9228 inw. Er zijn slijpsteengroeven, landbouw, fabrieken van steen, pannen en draineerbuizen, katoen- en vooral kunstzijde-industrie, gieterijen, werkhuizen voor spoorwegmateriaal e.a. metaalnijverheid.
In de 9de eeuw wordt het vermeld als bezit van de abdij van Nijvel; deze telde er in de 15de eeuw 31 lenen. Het speelde een rol als Brabantse grenssterkte tegen Henegouwen en werd door de hertogen aan de heren van Edingen in leen gegeven voor bewezen diensten. De heerlijkheid (14de- 17de eeuw) omvatte o.a. nog Beert, Bogaarden en Leerbeek. De oorlogen van Lodewijk XlV en een brand in 1719 verwoestten de meeste oude gebouwen. Vroeggothische kerk met Renaissance toevoegsels.TUBERCULINE
is de verzamelnaam voor de toxische producten, welke uit kunstmatige voedingsbodems van tuberkelbacteriën zijn verkregen. Het is een chemisch mengsel, dat geen levende tuberkelbacteriën meer bevat. In 1890 werd het door Robert Koch ontdekt en door velen als een specifiek geneesmiddel tegen de tuberculose enthousiast begroet en gebruikt. Dit bracht grote teleurstelling, daar het spoedig bleek in de toen gebruikelijke hoeveelheden het ziekteproces te verergeren. Later heeft de tuberculinebehandeling opnieuw toepassing gevonden met veel kleinere hoeveelheden en in grote verdunning en ook thans wordt het nog bij bepaalde vormen van tuberculose met succes gebruikt. Er bestaan daarvoor verschillende methoden. Een veel uitgebreidere toepassing heeft het tuberculine gevonden bij de diagnostiek. Voor personen, die nog nooit met tuberkelbacteriën in aanraking zijn geweest, dus nog onbesmet zijn, is het tuberculine een volkomen neutrale stof. In het lichaam echter van degenen, die reeds eenmaal met tuberkelbacteriën zijn besmet geworden (z tuberculose) is daardoor een verandering gekomen, zodat zij voor tuberculine gevoelig geworden zijn (allergie van Pirquet). Door tuberculine op de huid (reactie van Pirquet of van Moro e.d.), in de huid (reactie van Mantoux), onder de huid of in de oogspleet te brengen, kan men nagaan, of mensen of dieren reeds eenmaal een tuberculeuze besmetting hebben ondergaan of niet. Een positieve uitslag betekent nog geenszins, dat de betrokkene aan tuberculose lijdt. De tuberculine-reactie is een zeer belangrijk diagnostisch middel gebleken, dat o.a. geregeld op scholen en bij jongelieden als studenten, miliciens, verpleegsters enz. wordt toegepast. Ook bij het onderzoek van vee op tuberculose is het van grote betekenis. Daar de verschillende in de handel zijnde tuberculine-soorten mengsels van uiteenlopende stoffen zijn, heeft men het internationaal trachten te standaardiseren. In de laatste jaren geeft men vaak de voorkeur aan een uit tuberculine bereide, zuivere chemische stof, het P.P.D. (purified protein derivative).
DR M. R. HEYNSIUS VAN DEN BERG.
