Pools letterkundige (Ilince, Oekraïne, 1801 Lwów 25 Febr. 1876), nam van het begin af actief deel aan de opstand van 1830-’31, was daarna betrokken bij samenzweringen te Krakau en zag zich in 1838 genoodzaakt, naar Parijs uit te wijken, waar hij weldra tot de vurigste aanhangers van de mysticus Towianski behoorde. Eerst in 1872 keerde hij naar zijn land terug.
De enorme faam, die hij tijdens zijn leven genoot, dankt hij vooral aan zijn gedicht Het slot van Kaniow (Zamek Kaniowski, 1828), waarvan het sterk exotisch coloriet (de Oekraïne tijdens de boerenopstand der Hajdamak’s), het somber en hartstochtelijk onderwerp en de heftige episodes, na de Maria van Malczeski, eens te meer getuigen van de invloed die Byron op de jongeren uitoefende door zijn poëtische verhaaltechniek, zijn zielsontledingen en gevoelsuitstortingen.Een persoonlijke en meer blijvende verdienste van Goszczynski is dat hij de artistieke charme van de Tatra’s en hun bergbewoners ontdekt en weergegeven heeft, bijv. in Het Sint-Jansvuur (Sobotka 1834) en vooral dat hij in De Koning van de Burcht (Krol Zamczyska 1842) een model schonk van de romantische novelle, op de grens tussen het realisme en het fantastische, de anecdote en het symbool. Evenwel dient erkend, dat, buiten deze enkele geschriften van onbetwiste waarde, het werk van Goszczynski heel wat minderwaardigs bevat.
PROF. DR C. BACKVIS
Bibl.: Dziela zbiorowe,4 dln, (Lwów 1911)(niet geheel volledig). Uitg. met aantek. v. Zamek Kaniowski en Krol Zamczyska door Tretiak in de Biblioteka Narodowa.
Lit.: Z. Wasilewski, S. G. Szkice literackie (Poznan 1923); B.
Suchodolski, S. G. Zycie i dziela (Warszawa 1927).
