stad aan de gelijknamige rivier in Bexar County, is met (1950) 408.440 inw. (Groot San Antonio 496.090 inw.) de voornaamste stad in het Z. van Texas (V.S.). San Antonio is een der oudste en meest schilderachtige steden in de V.S.
De plaats bestond reeds eeuwenlang, toen in 1718 hier een missie werd opgericht. Herhaaldelijk werd gevochten om het bezit van de stad, die achtereenvolgens onder het bewind van Frankrijk, Spanje, Mexico (hoofdstad van de prov. Coahuila), de republiek Texas, de V.S., de Geconfedereerde Staten en ten slotte weer de V.S. stond. De moderne ontwikkeling van San Antonio begon na de Burgeroorlog, enerzijds door de grote behoefte aan slachtvee der Noordelijke steden, anderzijds door de komst van de spoorwegen (1877). De bevolkingstoeneming in het laatste decennium bedroeg 60 pct. Ca 30 pct der inwoners is van Mexicaanse origine, 9 pct bestaat uit negers.Thans is San Antonio het handelscentrum van een rijk agrarisch gebied, van waaruit slachtvee, groenten, fruit, katoen en wol, maar ook petroleum naar de stad stromen.
Er zijn (1950) 442 industriële vestigingen met ca 15.000 man personeel; de productie omvat vleeswaren, bloem, macaroni, suikerwaren, bier, bezems, tegels, frigidaires, textielgoederen en petroleum. De stad heeft een der grootste militaire opleidingscentra in de V.S.
In San Antonio zijn gevestigd diverse Katholieke instellingen van hoger onderwijs. Van cultuur-historische betekenis zijn The Alamo, het in 1718 opgerichte missiehuis; La Villita, het uit ca 1720 daterende oudste stadsdeel; de kathedraal San Fernando, waar veel nationale figuren uit Texas begraven liggen; het uit 1749 daterende paleis van de Spaanse gouverneur en de San José Mission National Historie Site, ca 6 km ten Z. van San Antonio, die uit 1720 dateert en uit artistiek gezichtspunt een der mooiste bouwwerken van Amerika wordt geacht. Van de talrijke parken is het Brackenridge Park, waarin zich het openluchttheater bevindt, noemenswaard.
Lit.: A. de Zavala, Hist. and Legends of the Alamo and Other Missions in and around San A. (San Antonio 1917); W.P.A. (Guide Series), San A. (San Antonio 1938); C. B. Aniol, San A., City of Missions (New York 1942).
