(ca 1278 - 17 Apr. 1355), de beroemdste van de drie dogen van Venetië, die deze geslachtsnaam droegen, werd kapitein van de galeien van de Byzantijnse keizer en diens gouverneur van Kreta, maar stond in 1346 aan het hoofd van de troepen van de Republiek bij de belegering van Zara in Dalmatië. Hier behaalde hij een schitterende overwinning op de koning van Hongarije en ging vervolgens als gezant naar Genua en Rome.
In 1354 werd hij doge als opvolger van Andrea Dandolo*. Onder zijn bestuur overweldigden de Genuezen bij Portologone de Venetiaanse vloot en namen tevens haar aanvoerder Pisani gevangen. Dit wekte ontevredenheid en daarvan maakten vele patriciërs gebruik om tegen hem te ageren. Daardoor stelde Faliero zich aan het hoofd van de „popolari”. Hij smeedde een samenzwering, die ten doel had 15 Apr. 1355 al de senatoren om het leven te brengen en de macht van de Senaat te vernietigen. 14 Apr. echter werden de samengezworenen plotseling in hechtenis genomen en 17 Apr. 1355 door beulshanden gedood. De traditie heeft in zijn samenzwering alleen de uiting van persoonlijk ressentiment en ambitie gezien (vooral Faliero’s woede over het feit dat een hem, als echtgenoot, door een jonge Venetiaan aangedane belediging niet behoorlijk door de Raad der Veertig was bestraft). Men dient echter bij de beoordeling van zijn daden te rekenen met de algemene politieke toestand, vnl. in verband met het toenmalige conflict met Genua.Het thema van Marino Faliero, zijn complot tegen de staat en zijn terechtstelling is door vele kunstenaars in woord en muziek behandeld. Beroemd is Byron’s drama (5 bedrijven, in verzen), M. F. Doge of Venice, opgevoerd in 1821. Voorts heeft men een drama M. F. van Casimir Delavigne (1829), een tragedie van A. Ch. Swinburne (1885), een opera van G. Donizetti (opgev. Parijs 1835).
Lit.: V. Lazzerini, M. Faliero, la congiura, in Nuovo Archivio Veneto (1897).
