Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 04-07-2022

Karel joseph emmanuel van hulthem

betekenis & definitie

Vlaams bibliofiel (Gent 17 Apr. 1764 - 16 Dec. 1832), promotor van wetenschappelijke inrichtingen, was o.m. een der beste boekenkenners van zijn tijd. Hij is de grondlegger van de internationaal bekende driejaarlijkse kunsttentoonstelling te Gent.

Bij de afschaffing der instellingen van het Ancien régime (1797) bracht hij al de verbeurdverklaarde schilderijen, kunstvoorwerpen, handschriften en boeken uit de opgeheven kloosters van het Scheldedepartement bijeen en legde aldus de grondslag voor de Gentse musea en de bibliotheek (sinds 1818 universiteitsbibliotheek) waarvan hij het eerste hoofd was. Van Hulthem werd later lid van de Raad der Vijfhonderd (1797) en van het Tribunaat (1802) te Parijs. Hij was ook de stichter van de Kruidtuin en van de Mij van Land- en Tuinbouw, die later de befaamde Floraliën zou inrichten. Van 1809-1813 was hij rector van de Academie en van de School voor Rechtsgeleerdheid te Brussel. Vol enthousiasme begroette hij de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815. Hij werd lid en later bestendig secretaris van de Ac. der Wetenschappen te Brussel.

In 1821 aanvaardde hij een mandaat als lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. In 1830, bij het uitbreken der Revolutie, werd zijn prachtige bibliotheek te Brussel zeer gehavend door de oorlogsgebeurtenissen. Zijn laatste levensjaren bracht hij te Gent door. Na zijn dood werd de catalogus van zijn bibliotheek opgemaakt. Zij bevatte meer dan 32 000 werken, werd door de Belgische Staat aangekocht, en vormt ten huidigen dage het Fonds van Hulthem in de Kon. Bibl. te Brussel. Tot deze verzameling behoort o.m. het zgn. Hulthemse handschrift. Dit stamt uit de 14de eeuw en bevat een bloemlezing, waarin o.a. de Sint Brandaen, de legende van Theophilus, abele spelen en sotternieën, boerden en liederen zijn opgenomen.PROF. DR R. F. APERS

Lit.: Bibliogr. nat. dl 9, I886-’87, kol. 692 e.v.; A. Voisin, Bibliotheca Hulthemiana (6 dln, Gent 1837~’38; dl I bevat de biografie van K. v. H.); R. F. Apers, Schets eener gesch. der Univ. Bibl. te Gent (1930).

< >