naam van twee stadhouders Van FRIESLAND.
Hendrik Casimir I,
graaf van Nassau-Dietz (Arnhem 31 Jan. 1612 - Hulst 12 Juli 1640), zoon van graaf Ernst Casimir*, stadhouder van Friesland, Groningen en Drente, en van Sophia Hedwig van Brunswijk. Hij volgde zijn op 2 Juni 1632 voor Roermond gesneuvelde vader op als stadhouder van Friesland. Na enige aarzeling benoemden hem ook Stad en Lande en Drente tot stadhouder. Hij ontving van de Staten der drie gewesten echter een zeer beperkende instructie. Hendrik bemoeide zich weinig met de staatszaken en bevond zich meestal bij het leger. Hij overleed kort na het bestormen van Hulst.
Hendrik Casimir II,
vorst van Nassau-Dietz (’s-Gravenhage 18 Jan. 1657 - Leeuwarden 25 Mrt 1697), zoon van Willem* Frederik en van Albertine* Agnes, prinses van Oranje-Nassau*. In 1664 volgde hij, krachtens de hem verleende survivance, zijn vader op als stadhouder en kapitein-generaal van Friesland, Stad en Lande en Drente, aanvankelijk onder voogdij van zijn moeder.
Gedurende de oorlog van 1672 had hij voortdurend onenigheid met prins Willem III*, die zo hoog liep, dat hij in 1674, na deelgenomen te hebben aan de belegeringen van Oudenaarde en Grave, zich uit het leger terugtrok en niet meer aan de oorlog deelnam. Na de vrede van Nijmegen (1678) steunde Hendrik elke oppositie tegen Willem III en onderhandelde zelfs met de Franse gezant D’Avaux. Hevige twisten tussen de twee neven werden afgewisseld door tijdelijke verzoeningen. Tijdens de Negenjarige oorlog (1688-1697) kreeg Hendrik Casimir de post van derde veldmaarschalk in het Staatse leger. Hij nam deel aan de veldtochten van 1690-1693, maar toen hem na de dood van Waldeck niet de post van eerste veldmaarschalk werd opgedragen, verliet hij weer het leger. Wel heeft Heinsius* in 1694 een verzoening tot stand gebracht, maar Hendrik kreeg niet de begeerde post. Hij was gehuwd met Henriëtte Amalia van Anhalt-Dessau en had 7 dochters en één zoon, Johan* Willem Friso.
Lit.: J. W. van Sypesteyn, Eenige gebeurtenissen ged. het leven van Hendrik Casimir II van Nassau, in: Geschiedk. Bijdragen, 3de afl. (’s-Gravenhage 1865); Nieuw Ned. Biogr. Woordenb. I (Leiden 1911); N. Japikse, De gesch. van het huis van Oranje-Nassau, 2 dln (Den Haag 1948).
