Te midden van de richtingenstrijd in de Nederl. Hervormde Kerk aan het begin der 20ste eeuw werd op 8 Febr. 1906 de „Gereformeerde Bond tot vrijmaking van de Ned.
Hervormde Kerken” (dit meervoud bedoelt: gemeenten) opgericht o.m. door prof. dr H. Visscher, dr J. D. de Lind van Wijngaarden, ds M. van Grieken. De naaste aanleiding was de uiteindelijke vrijspraak door de Synode van de uiterst moderne predikant dr Louis A.
Bahler te Oosterwolde, die zijn sympathieën voor het Boeddhisme vrijmoedig aan de grote klok had gehangen. In 1909 wijzigde men de naam in: „Gereformeerde Bond tot uitbreiding van de Waarheid in de Ned. Herv. Kerk”.
De Bond wil „naar uitwijzer der H. Schriftuur, opgevat in overeenstemming met de drie Formulieren( van Enigheid” arbeiden aan de uitbreiding en verdediging der Gereformeerde Waarheid in het midden van de Ned. Herv. (Gereformeerde) Kerk om „mede hierdoor te komen tot oprichting van de Herv. Kerk uit haar diepe val en tot wederverkrijging van haar plaats in het midden van ons volk, haar vanouds door de Heere aangewezen, met vasthouden aan de Dordtsche kerkenorde van 1619” (art. 4 der statuten).
Aangezien de Bond, die volle nadruk legt op de leer der uitverkiezing, der wedergeboorte en der zedelijke onmacht, geen geloof heeft in het ideaal der confessionele( richting, dat een belijdende volkskerk beoogt, streeft hij naar een belijdende vrije kerk te midden van het volk en is derhalve zelfs lange tijd bereid geweest tot een uiteengaan der richtingen met verdeling der kerkelijke goederen. Deze oplossing van het kerkelijke vraagstuk telt thans weinig verdedigers meer; de Bond eist echter voor allen, die de „gereformeerde waarheid” liefhebben, het recht op eigen terrein binnen de kerk te kunnen samenleven. Ca 300 hervormde gemeenten hangen de beginselen van de Bond aan. De Gereformeerde Bond behoort op gronden van belijdenis en belijdenistucht tot de critici van het in 1950 aanhangige ontwerp van een nieuwe kerkorde voor de Ned.
Herv. Kerk. Het orgaan van de Bond is het weekblad De Waarheidsvriend. Voorzitter van het bestuur van de Bond is prof. dr J. Severijn.PROF. DR J. N. BAKHUIZEN VAN DEN BRINK
Lit.: M. van Grieken, De N.H. Kerk in haar tegenwoordigen toestand (1908); Th. L. Haitjema, De Richtingen in de Ned.
Hervormde Kerk (1934).
